၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ဇြန္လအတြင္းရခိုင္ျပည္နယ္၌ အဂၤလီဆူပူမႈေၾကာင့္ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပဋိပကၡမ်ားအေပၚ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္၏ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေရးအတြက္ နယ္စပ္လံုၿခံဳေရး၊ နယ္ေျမအုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ လူ၀င္လူထြက္ စီမံခန္႕ခြဲေရးဆိုင္္ရာ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ေရတို၊ ေရရွည္အထူးအစီအမံတို႕ျဖင့္ ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ရန္ရခိုင္ျပည္နယ္ မဲဆႏၵနယ္ အမွတ္(၁)မွအမ်ဳိးသားလႊတ္ေတ ာ္ကိုယ္စားလွယ္ေဒါက္တာေအးေမာင္၏ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအားတိုက္တြန္းေၾကာင္း အဆို
ကြ်န္ေတာ္တို႕ရဲ႕ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ႏိုင္ငံေတာ္မွာ ဆိုရင္ အဓိကအားျဖင့္ ဒို႕တာ၀န္အေရး(၃)ပါးဦးထိပ္ထားၿပီးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕ရဲ႕အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေရးဆိုတဲ့ နံပါတ္(၃)အခ်က္က ဦးတည္ၿပီးကာမွကြ်န္ေတာ္တိုု႕ ေဆာင္ရြက္ႀကိဳးပမ္းေနၾကပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တိုိ႕ရဲ႕စာရြက္ေပၚမွာ ေရးထားရုံနဲ႕ မလံုေလာက္ေတာ့ေပမယ့္ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေရးအတြက္ အဓိကအေရးႀကီးတဲ့ျပည္ေထာင္စုမၿပဳိကြဲေရး၊ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္မႈ ခိုင္ၿမဲေရးအတြက္အခ်င္းခ်င္းျဖစ္ေနၾကတဲ ျပည္တြင္းပဋိပကၡေတြကို ရပ္ဆိုင္းၿပီးခါမွ တကယ့္တကယ္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်ဳပ္ျခာအာဏာတည္တံ့ခုိင္ျမဲေရးအတြက္ လိုအပ္တဲ့က႑ေလးေတြကို ကြ်န္ေတာ္တို႕ရဲ ေသနက္ပစ္ေဖါက္မႈတစ္ခုမွမလုပ္ရ ဘဲနဲ႕ ဆံုးရႈံးသြားမယ့္က႑ေတြကိုသတိျပဳဖို႕၊ သတိမူမိဖို႕ အခ်ိန္ေရာက္ၿပီ ဆိုတာကိုဒီအဆိုကို ရည္ရြယ္ခ်က္ေပါင္းမ်ားစြာနဲ႕တင္ျပရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအဆိုနဲ႕ပါက္သက္လို႕ဥကၠဌႀကီးခင္ဗ်ား၊ ကြ်န္ေတာ္က႑(၃)ခုခြဲၿပီးတင္ျပခ်င္ပါတယ္။ နံပါတ္တစ္က ေတာ့ျဖင့္ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရသ လဲဆိုတဲ့Root Cause ပါ။ ကြ်န္ေတာ္ေလ့လာသံုးသပ္ၿပီးခါမွ အခ်က္(၇)ခ်က္ေလာက္ထြက္ပါတယ္။ ဒါႀကီးကိုမွီၿပီးကာမွ ေနာက္ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ အခ်က္ေလးခ်က္ေလာက္ကိုကြ်န္ေတာ္သံုး သပ္တင္ျပထားပါတယ္။
သိတဲ့အခါမွာ ေရတိုေနရွည္နဲ႕ပက္သက္လို႕ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕အခ်ဳပ္အျခာအာဏာက သံုးသပ္တဲ့အခါမွထည့္သြင္းစဥ္းစာ းေပးဖို႕အတြက္ အခ်က္(၁၂)ေလာက္ ကြ်န္္ေတာ္အၾကံျပဳတင္ျပရင္းနဲ႕ဒီအဆိုကို ကြ်န္ေတာ္တင္သြင္းရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ ပထမ ကြ်န္ေတာ္ ဒီျဖစ္ပြားရတာနဲ ပါက္သက္လို႕အေျခခံပင္မ အေၾကာင္းရင္းေတြ ကိုကြ်န္ေတာ္(၇)ခ်က္ေလာက္ သံုးသပ္ထားတာကိုတင္ျပခ်င္ပါတယ္။ ဒီေက်ာက္နီေမာ္ ျဖစ္စဥ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ကာလမွာ သိၾကတဲ့အတိုင္း ေတာင္ကုတ္မွာ ျဖစ္္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ ေတာင္ကုတ္ျဖစ္စဥ္ကိုမူတည္ၿပီးမွ ကြ်န္ေတာ္တို႕ရဲ႕နယ္စပ္ေဒသျဖစ္တဲ့ေမာင္ေတာ ဇြန္လ၈ ရက္ေန႕မွာ စၿပီးေတာ့ျဖစ္ပြားတဲ့ျဖစ္ စဥ္ဟာ စစ္ေတြကိုကူးစက္အဲဒီေနာက္ မွာ ရေသ့ေတာင္၊ေက်ာက္ေတာ္၊ေပါက္ေတာ စသျဖင့္ ေဒသေတာ္ေတာ္မ်ား မ်ားမွာ ဘဂၤလီနဲ႕ ရခိုင္ပဋိပကၡမ်ားျဖစ္ျဖစ္ၿပီးကာမွအခုဆိုရင္ ဒုတိယလွုိင္းျဖစ္တဲ့ေအာက္တိုဘာျဖစ္စဥ္ ကူးစက္သြားပါၿပီ။ေနာက္တတိယ မျဖစ္ဖို႕အတြက္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းဖို႕ကို ႀကိဳးစားတည္ေဆာက္ေနတဲ့ကာလမွာ အခုလို တင္ျပခြင့္ရတာကိုပဲကြ်န္ေတာ့္အေနနဲ႕ အင္မတန္ ေက်းဇူူးတင္ ပါတယ္္ဆိုတာ ေျပာခ်င္ပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ေတြ႕ရွိတဲ့Root Cause ခုႏွစ္ခ်က္က(၁)ကြ်န္ေတာ္တို႕ဆီမွာ ၿဗိတိသွ်ေခတ္ထဲကရွိခဲ့ပါတယ္။ ကုလား ဗမာပဋိပကၡျဖစ္ဖူးတာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီအတိုင္း အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ဒီေတာ့ၿပီးခဲ့တဲ့ အစိုးရ အဆက္ဆက္ဟာ ဒီဘဂၤလီျပႆနာ ၊ အထူးသျဖင့္ရခုိင္ေတြနဲ႕ပါက္သက္ တဲ့ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကိုထိန္းညိုလိုတဲ့အခါ ဘဂၤလီေတြျပသနာနဲ႕ၿငိမ္းခဲ့တဲ့ အစဥ္အလာရွိပါတယ္။ ဒါဟာလည္း သမုိင္းအားျဖင့္ ကြ်န္ေတာ္တို႕မွားခဲ့တဲ့ ပထမအမွားတစ္ခ်က္လို႕ကြ်န္ေတာ္ သံုးသပ္ပါတယ္။
ေနာက္သိတဲ့အတိုင္းပါ နယ္စပ္ ေဒသဆိုတာ ကြ််န္ေတာ္တို႕ရဲ႕ျပည္ေထာင္ စု တစ္နံ႕တလ်ားမွာ အင္မတန္က်ယ္ျပန္႕တဲ့အခါ လူ၀င္လူထြက္က အစ လံုၿခံဳေရးအဆံုး အကုန္လံုးကိုစီမံခန္႕ခြဲႏုိင္မႈအားနည္းခ်က္ရွိၾ ကတဲ့အခါဒီလူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးအပါအ၀င္ သက္ဆိုင္တဲ့ေဒသအာဏာပိုင္ အဆင့္ဆင့္ရဲ႕ ကြ်န္ေတာ္တို႕ဒီလာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ အဂတိလိုက္စားမႈ စတဲ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕ရဲ႕Miss Management နဲ႕ကြ်န္ေတာ္တို႕တရားမ၀င္ ဘဂၤလီေတြခိုး၀င္လာတာကိုမတားဆီးႏိုင္ တာေတြေနာက္ ဘဂၤလီတို႕ရဲ႕မမွန္မကန္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္လိုမႈဆိုတဲ့ ဒီဥစၥာကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ယူႏိုင္ခဲ့တဲ့အထိစီမံခန္႕ခြဲမႈဆိ ုင္ရာ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈဆိုင္ရာ အားနည္းခဲ့တဲ့ အျဖစ္ေတြေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္တို႕ဘဂၤလီဦးေရ ေၾကာက္ခ မန္းလိလိတိုးတက္လာရတယ္လို႕ သံုးသပ္တယ္။
အဲဒီသံုးသပ္ခ်က္ဟာ ဒုတိယအေၾကာင္းရင ္းတစ္ခုလို႕ကြ်န္ေတာ္တို႕ သံုးသပ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႕ၿပီးခဲ့တဲ့အစိုးရဆက္ဆက္ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ကြ်န္ေတာ္တို႕ရဲ႕ျပည္တြင္းျပင္ပမွာ ရွိေနတဲ့ Activiseေတြဟာ စစ္မ်က္ႏွာအမ်ဳိးမ်ဳိးဖြင့္ၿပီး လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ေန တဲ့ျပသနာေတြကို ေရွ႕တန္းတင္တဲ့အခါမွာ အစိုးရအဆက္ဆက္ကိ တုိက္ခိုက္မႈေတြဟာ အေမရိကန္၊ ဥေရာပအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံျပင္ပမွာ ရွိတဲ့အခါ ဒါကို အခြင့္အေကာင္းယူၿပီးကာမွ ဘဂၤလီေတြက သမုိင္းလိမ္ဖန္တီးၿပီးခါမွကြ်န္ေတာ္တို႕ရဲ ရုိဟင္ဂ်ာ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈတို႕ ႏိုင္ငံသားျဖစ္လိုမႈဆိုတဲ့ ဦးတည္ခ်က္ေတြကိ စစ္မ်က္နာဖြင့္လာတဲ့အခါမွရခိုင္ျပည္ႀကီးရဲ႕ ေရွ႕ကတည္ရွိခဲ့တဲ့သမိုင္းအေျခခံ အခ်က္အလက္ေတြ၊သမိုင္းရဲ႕ျဖစ္စဥ္ေတြကို ဂဃနဏမသိဘဲေသေသခ်ာခ်ာ ဆံုးျဖတ္ျခင္း မရွိဘဲနဲ႕ လူ႕အခြင့္မရဘူးဆိုတဲ့ေအာက္မွာ တုိင္းရင္းသားျဖစ္လိုတဲ့ အခြင့္အေရးကို အသံုးခ်ခံခဲ့ရတာဟာ ဒီလိုဘဲ တတိယအမွာတစ္ခုလို႕သံုးသပ္ပါတယ္။
ေနာက္သိၾကတဲ့အတိုင္းပါပဲ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ကာလေတြမွာ စီးဆင္းမႈ၊ ခိုး၀င္မႈေတြကို စိစစ္မႈရွိတဲ့အခါမွာ အစုလိုက္အၿပဳံလုိက္ျပည္ပဘက္ကို ထြက္ေျပးခဲ့တဲ့ျဖစ္စဥ္ေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္းဒုကၡသည္ျပသနာ၊ ႏိုင္ငံတြင္းကိုျပန္လည္ေနရာခ်ထာ းေရးျပႆနာကလည္းလူသားခ်င္းစာနာေ ထာက္ထားတဲ့အေနတဲ့ကုလသမဂ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္တဲ့အ ဖြဲဲ႕အစည္းေတြဟာ အသုတ္လိုက္အသုတ္လိုက္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းကို၀င္လာပါတယ္။
အထူးသျဖင့္UNHCR တို႕WFD တို႕၊ ေနာက္ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္FAO အပါအ၀င္UN အင္္ဂ်ီအို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ာ းလာပါတယ္။ ေနာက္အိုင္အင္ဂ်ီအိုထဲက ျပန္ၾကည့္တဲ့အခါအမ်ားႀကီးပါ။ AZG တို႕ACF တို႕၊BAG တို႕ေနာက္ MSF တို႕ဒီယားမိုင္အိုတို႕ စတဲ့ အိုင္အင္ဂ်ီေတြ အမ်ားႀကီးလာတဲ့ အခါမွာ သူတို႕ဘာကို ဦးတည္သလဲဆိုေတာ့ရုိဟင္ဂ်ာ အစၥလာမ္ေထာက္ထားညွာတာေရ းဆိုတဲ့အစီစဥ္ေတြကိုဦးစားေပးၿပီးကာမွ ဒီဘက္မွာရွိတဲ့လူမ်ားစုကလူနည္းစုျဖစ္သြား တဲ့ေဒသခံတိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕က႑ကို ေမ့ေပ်ာက္ၿပီးကာမွဒီဘက္က အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ေလာက္ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္းက်န္းမာေရး၊ပညာေရး၊ လူမႈေရးအကူအညီေတြအလြန္အကြ်ံေပးတာ တဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒီဘက္မွာ ရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ခံစားခ်က္ေတြကို လစ္လွ်ဴရႈၿပီးကာမွေနာက္ပိုင္းဒီအင္ဂ်ီအိုအျပင္ ယူအမ္ေအဂ်င္စီေတြမွာ ပါ၀င္ေနၾကတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြကိုယ္တိုင္က ႏိုင္ငံေရးနဲ႕ႏြယ္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြေပၚေပါက္ၿပီးကာမွ ျပည္တြင္းျပည္ပ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီးကာမွ၊ လႈပ္ရွားလာၾကတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒီပဋိပကၡဟာ ပိုၿပီးမီးေလာင္ရာ ေလပင့္သြက္လက္လႈ ပ္ရွားလာတယ္လို႕ သံုးသပ္ရပါတယ္။
ဒီအခ်က္ေတြကို စတုတၳအခ်က္အေနနဲ ကြ်န္ေတာ္ျမင္မိပါတယ္။
ပဥၥမအခ်က္အေနနဲ႕ျပန္ၾကည့္တဲ့ အခါမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႕ဆင္ေျခ ဖို႕ေကာင္းတဲ့ ယခင္အစိုးရအဆက္ဆက္ရဲ႕အမွားေတြကိ ေတြ႕ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ဘဂၤလီမ်ားဟာ ဒီအမွားေတြကိုလိမၼာပါးနပ္စြာ အသံုးခ်ခဲ့ တာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕ စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ႕ပါက္သက္လို႕ ဆႏၵခံယူပြဲလုပ္တဲ့အခါမွာ ၁၉၈၂ နဲ႕ႏိုင္ငံသားဥပ ေဒနဲ႕ႏိုင္ငံသားမခိုင္လံုတဲ့သူေတြကို ႏိုင္ငံသား၊ ဧည့္ႏိုင္ငံသား ႏိုင္ငံသားျဖစ္ႏိုင္ဆိုတဲ့ မပါတဲ့ ပုဂိဳလ္ေတြကိုယာယီႏိုင္ငံသားဆိုတဲ့ အျဖဴကဒ္ေတြကို ေပးၿပီးကာမွ မဲေပးခြင့္ ေပးခဲ့ၾကတာရွိပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္ကအဲဒီပုဂိဳလ္ေတြက ပါတီတည္ေထာင္ခြင့္တို႕၊ပါတီမွာ ပါ၀င္ခြင့္တို႕က ဒီယာယီဆိုတဲ့ဆႏၵမဲေပးခြင့္တို႕ ဒီယာယီဆိုတဲ့ ၁၉၈၂ ဥပေဒမွာ မပါတဲ့ဥစၥာေလးနဲ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးကဒ္ျပားေပးခဲ့လို႕ေတြ႕ရွိရ ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ဒီကိုင္္္ ေဆာင္ထားတဲ့ပုဂိဳလ္ေတြ ေမြးဖြားလာတုန္းက ႏိုင္ငံသားမိဘႏွစ္ပါးက ေမြးဖြားလာရမယ္ဆိုတဲ့ ခုနကဥပေဒသာ ရွိခဲ့တယ္ ဆိုေသာ္လည္း အေၾကာင္းေၾကာင္းေတြနဲ႕ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသေတြမွာ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ၀င္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြ ျဖစ္သြားၾကတဲ့ လက္ရွိအေျခအေနကိုသံုးသပ္ၾကတဲ့အခါ ဒီအခ်က္(၃)ခ်က္ဟာလည္းခုနကတင္ျပခဲ့တဲ့ နံပါက္(၅)ႀကီးထဲမွာ ပါတဲ့Root Cause လို႕ ကြ်န္ေတာ္သံုးသပ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုနံပါတ္ (၆)ထဲမွာ ပါတဲ့ ဒီဘဂၤလီေတြဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႕ရဲ ဒီမိုကရက္တစ္ေခတ္မီတဲ့ႏိုင္ငံေတာ္ သစ္ႀကီးုကို တည္ေဆာက္ေတာ့မယ္လိုု႕ ကြ်န္ေတာ္တို႕ရဲ႕အစီအစဥ္ေရာက္လာတဲ့အခါမွာ သူတို႕ရဲ႕ အမ်ဳိးသားActivity ကိုျမွင့္ၿပီးကာမွ ဘဂၤလီဟာ တိုင္းရင္းသားျဖစ္တယ္ဆိုတာ ဒီဘက္ကဦးတည္ခ်က္နဲ႕သူတို႕ရဲ႕ ဟိုးတုန္းက ကြ်န္ေတာ္္တို႕ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့အၿပီးဟုိုးဘက္ ဘူးသီးေတာင္၊ေမာင္ေတာ၊ရေသ့ေတာင္ ကို ေကြ႕ပက္ၿပီးကာ မွပါကစၥတန္ကို ေပါင္းမယ္ဆိုုတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္ကဖြဲဲ႕ၿပီးကာမွ ဒီအေတာမသက္ႏိုင္တဲ့ဧရိယာတစ္ခု သတ္မွတ္ခ်င္တဲ့သေဘာနဲ႕ တိုင္းရင္းသားျဖ စ္လိုတဲ့ ဆႏၵကိုလြန္လြန္ကဲကဲသံုးလာတာ ကို ေတြ႕ရတာ ဟာ နံပါက္(၆) အခ်က္အေနနဲ႕ ေတြ႕ရပါတယ္။
ေနာက္နံပါက္(၇) အခ်က္နဲ႕ျပန္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ ဒါဟာ သမားရုိးက် မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ရည္မွန္ းခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ဘာသာေရးယူအရ လူအမ်ားစု ျဖစ္ရန္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာသာေရးကို အေၾကာင္းျပၿပီးခါမွ ဇနီးမယား မ်ားစြာ ယူျခင္း၊အလြန္အကြ်ံကေလးေမြးဖြားမႈ၊ အသက္မျပည့္ေသးဘဲအိမ္ေထာင္ခ်ထားေပးမႈ စတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ျမွပ္ကြက္၊ ဟာကြက္ေတြကိုသံုးၿပီးကာမွ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈေတြ လုပ္ၿပီးကြ်န္ေတာ္ တို႕ရဲ႕ နယ္စြန္နယ္ဖ်ားေတြမွာ ေတြ႕ရပါတယ္။
ေနာက္ ဘာသာေရးတကၠသိုလ္၊ ဘာသာေရးေက်ာင္းေတြအလြန္အကြ်ံ၊ ကြ်န္ေတာ္တို႕ရဲ႕ဥပေဒျပင္ပကေန တည္ေထာင္ၿပီးကာမွခြင့္ျပဳခ်က္မဲ့ထားၿပီးကာမွ ႏိုင္ငံတကာနဲ႕ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး အလွဴရွင္မ်ားရဲ႕ ဘ႑ာေငြေတြကိုသံုးၿပီးကာမွ တည္ေထာင္လာၾကတာကိုကြ်န္ေတာ္တုိ႕ ေတြ႕ရပါတယ္။
အဲဒီက ထြက္တဲ့ပုဂိဳလ္ေတြဟာလည္း တာလီဘန္ပံုစံမ်ဳိးနဲ႕လူငယ္လူရြယ္ေတြနဲ႕ ၿပီးခဲ့တဲ့ဇြန္လ၆ ရက္ေန႕ကျဖစ္ခဲ့တဲ့ကိစၥေတြကုိ ျပန္ၿပီးစဥ္းစားၾကည့္တဲ့အခါမွာ လူငယ္ေတြဟာ စစ္ေသြးၾကြ တက္ၾကြၿပီးကာမွရခိုင္ေတြရဲ႕အိမ္ကို လာၿပီးပထမဆံုးလႈံ႕ေဆာ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ ကို ေတြ႕ ရပါတယ္။ ဆိုေတာ့ဒီအခ်က္ေတြကို ျပန္သံုးသပ္တဲ့အခါဒီဥစၥာဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႕ တြက္ခ်ိန္ထားတဲ့အေျခခံအခ်က္၇ ခ်က္ဟာ တစ္ၿပိဳင္တည္းတစ္ႀကိမ္တည္းျဖစ္ေအာင္ စနစ္တက်ေဖာက္ခြဲတယ္၊အခ်ိန္ကိုက္ေဖာက္ခြဲ လာ တဲ့အစီစဥ္ေကာင္းတစ္ခုလိုပဲ ကြ်န္ေတာ္သံုးသပ္ပါတယ္။
အဲဒီလိုဘဲ ဒုတိယတစ္ႀကိမ္ျဖစ္တဲ့ second way မွာျဖစ္တဲ့ျဖစ္စဥ္ကိုျပန္ၾကည့္ရင္လည္းပဲ စနစ္တက် အခ်ိန္ကိုက္ေဖာက္ခြဲမႈျဖစ္တယ္လိ Root cause ကို ကြ်န္ေတာ္ျပန္လည ္တင္ျပရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါနဲ႕ပါက္သက္လို႕ ေနာက္ဘယ္လိုျဖစ္ႏိုင္လဲဆိုတဲ့ကြ်န္ေတာ္ က်န္ခဲ့တဲ့ဇူလိုင္လတုန္းကတင္ျပခဲ့တဲ့ အခ်က္အလက္ေလးေတြကိုေလးခ်က္ကို ျပန္ဖက္ျပခ်င္ပါတယ္။
ဦးဆံုးကြ်န္ေတာ္တို႕ရဲ႕ လူမႈေရးအားနည္းတဲက နယ္စပ္ေဒေသအ၀ါအ၀င္ကုန္းလမ္းေရလမ္း ဆက္သြယ္မႈဧရိယာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ျပင္ပက က်ဴးေက်ာ္လာတဲ့သို႕မဟုတ္ အတြင္းမွရွိတဲ့သူေတြရဲ႕လႈံ႕ေဆာ္မႈေတြက ရာဇ၀တ္မႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးကိုက်ဴးလြန္နိုင္တယ္။ မီးရႈိ႕မႈ၊ဓါျပတိုက္မႈ၊လုယက္မႈ၊ကြ်ဲႏြားခိုးမႈ ကြ်န္ေတာ္တို႕ရဲ႕အမ်ဳိးသမီးေလးေတြကို မုဒိမ္းက်င့္မႈစတဲ့သက္ျဖတ္မႈေတ ေပၚေပါက္လာႏိုင္တယ္ဆိုုတာ (၁) အခ်က္အေနနဲ႕ ကြ်န္ေတာ္တို႕ေတြ႕ရိွပါတယ္။
၂အခ်က္က လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္၊ သစ္၀ါးခုတ္တဲ့လုပ္ငန္းခြင္ေနာက္ ပင္လယ္ျပင္လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ ၀င္ေရာက္ၿပီး ဖ်တ္ဆီးတာတို႕၊ကုန္လမ္းေရလမ္း သြားလာမႈေတြကို လုယက္သတ္ျဖတ္တာတ ို႕ေတြ လူဦးေရအရ နည္းပါးတဲ့တုိင္ းရင္းသားေက်းရြာေတြကို လံုး၀စြန္႕ခြာသြ ားႏိုင္ေအာင္ဖိအားေပးႏုိင္တယ္လို႕ သံုးသပ္ပါတယ္။
နံပါက္(၃)အခ်က္ကေတာ့ဘဂၤလီေတြဟာ ရိုဟင္ဂ်ာတိုင္းရင္းသားျဖစ္ေရးဆိုတဲ့လူ႕အခြင့္ အေရးကိုျပဌာန္းခ်က္အလြန္အမင္းအေျခခံတဲ့ ကမၻာ့ကုလသမဂ ပါ၀င္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ဖိ အားေပးမႈကိုမရေတာ့ဘူးလို႕ သံုးသပ္တဲ့ကာလမွာ ခုနကတင္ျပခဲ့တဲ့ တာလီဘန္ ၊အစြန္းေရာက္ အဖြဲ႕ အစည္းေတြဟာ အစြန္းေရာက္အဖြဲ႕အစည္း ေတြျဖစ္တဲ့ အယ္ကိုင္ဒါးတို႕၊ဂ်ပမ္းအစၥလာမ္ မီးယားတိုု႕စတဲ့အကူအညီနဲ႕လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡအျဖစ္ ဖန္းတီးလာတယ္လို႕ကြ်န္ေတာ္ သံုးသပ္ပါတယ္။
အားလံုးလည္းသိၾကၿပီးတဲ့အတိုင္းမိုင္တိုင္၅၀၊ ၅၁ ပက္၀န္းက်င္မွာ ဂ်ီအီးတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြကို ဖမ္းတာတို႕ ခုနကအသံုးျပဳေနတဲ့ ယာဥ္ေတြကို မီးရႈိ႕တာတို႕ ဆိုတာေတြဟာ ဒါျဖစ္လာႏိုင္ေျ ခရွိတာေပါ့။ ေနာက္္ဆံုးအေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ရွိပါတယ္။
ဒါဟာသတိျပဳဖို႕လိုပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု ခိုင္ျမဲဖို႕အတြက္အင္မတန္အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘဂၤလီတို႕ရဲ႕ရုိဟင္ဂ်ာ ဖန္တီးမႈေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရး ရရွိေနတဲ့ျပည္ေထ ာင္စုအတြင္းမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႕အစၥလာမ္တို႕ရဲ႕ အစၥလာမ္တုိက္ေဇးရွင္းစိတ္ေၾကာင့္ဒါဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႕အာဆီယံ ကိုေပါင္းစပ္သြားေစ ႏိုင္တဲ့ဆက္ေၾကာင္းဖန္းတီးလာမယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆေနာက္ျဖစ္လာႏိုင္မယ္လို႕ ကြ်န္ေတာ္သံုးသပ္ပါတယ္။ ခုနက ကြ်န္ေတာ္ေျပာတဲ့နိဒါန္းမွာ ေျပာခဲ့သလိုပါ ကြ်န္ေတာ္တို႕ရဲ႕အခ်ဳပ္ျခာ အာဏာ တည့္တ့ံခိုင္ျမဲေရးအတြက္ျပည္ေထာင္စုႀကီးရဲ႕ တာ၀န္ဟာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕အေပၚမွာ ရွိေနတယ္ ဆိုတာကိုသံုးသပ္ေစခ်င္တာပါ။
တကယ္လိုမ်ားအစၥလာမ္တိုုက္ေဇ းရွင္းစၾကာ၀ဌာဟာ ေအာင္ျမင္သြားမယ္္ဆိုရင္ ခုုနကဘဂၤလီဆိုတဲ့ တုိင္းရင္းသားတစ္ေတြဟာ ရုိဟင္ဂ်ာဆိုုတဲ့တိုင္းရင္းတစ္ခု ျဖစ္သြားမယ္ဆိုရင္ႏိုင္ငံတကာမွာ ပ်ံ႕ႏွ႔ံေနတဲ့ ဘဂၤလီ လူမ်ဳိးစုေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ျမန္မာျပည္ေျမကိုခံယူၿပီးကာမွ ကုလသမဂ အပါအ၀င္ခုုနက တျခားမိတ္ဖက္ႏိုင္ငံေတြ ရဲ႕ ဖိအားနဲ႕ ျမန္မာျပည္ အတြင္းကို သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ၀င္လာၿပီး အစၥလာမ္တိုက္ေဇးရွင္းဆက္ေၾကာင္းေတြ ကို ၀င္ၿပီးပူးေပါင္းသြားႏိုင္တယ္ဆိုရင္ ျပည္ေထာင္စု အခ်ဳပ္ျခာအာဏာ တည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးကိုဦးတည္ေနတာကို တင္ျပခ်င္ပါတယ္။
ေနာက္္ ေရတိုေရရွည္အစီအမံအတြင္းမွာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားေပးဖို႕အစီအမံအခ်ဳိ႕ကို ကြ်န္ေတာ္တင္ျပခ်င္ပါတယ္။
၂အခ်က္္ကေတာ့ေရတိုနဲ႕ပါက္သက္တဲ့စီမံခ ်က္ပါ။ အထူးသျဖင့္ျပည္သူမ်ားပူးေပါင္း ပါ၀င္တဲ့ အထူးသျဖင့္ရခိုင္ျပည္မွာ ရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြပါ၀င္မႈနဲ႕ကြ်န္ေတာ္တို႕ လံုျခံဳေရးအစီအမံကိုအစုိးရနဲ႕ပူးေပါင္းၿပီးမွ လံုျခံဳအစီမံခ်မယ္ဆိုတဲ့အစီအစဥ္တစ္ခုလို ပါတယ္။
ဒီလက္ရွိအေျခအေနကိုသံုးသပ္ၾကည့္တဲ့ အခါမွာ ဘယ္လိုမွပူးေပါင္းေန ထိုင္ၿပီးလုပ္လိ ေရတိုမွာ လုပ္လုိ႕ မရဘူးဆုိေတာ့ဘယ္လို ကာလတစ္ခုမွျပန္လည္သင့္ဖို႕အတြက္လက္ရွိ အေျခအေနမွာ ခြဲျခားၿပီးထားမယ့္မူ ယာယီအျခားတစ္ေနရာမွာ ခ်ထားေရးမူဆိုတာ လိုအပ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဘဂၤလီေတြကို သီးသန္႕ေနရာခ်ထားတဲ့အခါမွာ ခုနက ပင္လယ္ျပင္စစ္ေၾကာင္းတို႕ရထားလမ္းတို႕ ၊ ကားလမ္းတို႕ကို အေႏွာင့္အယွက္ျပဳႏိုင္တဲ့ ဧရိယာျပင္ပမွာယာယီေနထိုင္ေစမႈျပဳတဲ့ အစီအစဥ္တစ္ခုလိုပါတယ္။ ဒါကိုေရတိုစီမံခ ်က္တစ္ခုထားေပးေစလိုပါ တယ္။
အဲလိုရွိမွပဲေနာက္ေရရွည္ျဖတ္ သန္းသြားလာတဲ့ကာလတစ္ခုမွာ ဒီ ကြန္ျမဴနတီႏွစ္ခုကိုဘယ္လို ညွိညွိႏိုင္းႏိုင္း တိုင္တုိင္ပင္ပင္နဲ႕ဘယ္လိုပူးေပါင္းေနထိုင ္ေဆာင္ရြက္မလဲဆိုတဲ့ဒုတိယေရရွည္စီမံခ်က္မွာ ထည့္သြင္းေပးဖို႕လုိပါတယ္။ေနာက္ ေရရွည္အေနနဲ႕ဆယ္ခ်က္ေလာက္ အစီအစဥ္ဆြဲထားပါတယ္။ တစ္အခ်က္ကေတာ့ျဖင့္နယ္စပ္တစ္ေလ်ာက္ မွာ ေရရွည္ေနထိုင္လာခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသားေက ်းရြာမ်ားတာ၀ရ တည္တံ့ခိုင္ၿမဲႏိုင္မႈက အေရးႀကီးပါတယ္။
ဒီတည္ရွိေနတဲ့ေက်းရြာေတြ တည္တံ့ခိုင္ၿမဲဖ ို႕အတြက္ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ။ ရခိုင္အပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသားေက်းရြာမ်ားမွာ နယ္စပ္တေလ်ာက္မွာ ရွိၾက ပါတယ္။ ဒီေက်းရြာေတြတည္တံ့ခိုင္ၿမဲဲမွပဲ ကြ်န္ေတာ္တို႕ရဲ႕အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ တည့္တံ့ခိုင္ၿမဲမယ္ဆိုတဲ့ယူဆခ်က္နဲ႕ ေက်းရြာေတြအင္အားေတာင့္တင္းခိုင္မာေသာ ရြာႀကီးေတြျဖစ္ဖို႕အိမ္ေျခႏွစ္ရာ သံုးရြာေလာက္ ရွိတဲ့ ေရွ႕တန္းစံျပရြာႀကီးေတြ တည္ေထာင္ေပးဖို႕ဆိုတဲ့အစိုးရရဲ႕မူတစ္ခုရွိဖို႕လ ိုပါတယ္။ ေရွ႕တန္းခံစစ္ေၾကာင္းအတြက္ပါ။ ေနာက္ေမယုရိုးမရဲ႕ အေနာက္ဘက္ျခမ္းအ ေရွ႕ဘက္ျခမ္းရွိပါတယ္။
အေနာက္ဘက္ျခမ္းမွာ ႏွစ္မိုင္ကြာေ၀းရွိတဲ့ ေနရာတိုင္းမွာ လက္ရွိတည္ေဆာက္ေပးတဲ့ေ က်းရြာေတြအျပင္ကြ်န္ေတာ္တို႕ ပထ၀ီဆက္ေၾကာင္းအရ ႏိုင္ငံေရးအားသာ ခ်က္အရ တိုင္းရင္းသားေက်းရြာၿကီးေတြကို စစ္ျပန္စစ္မႈထမ္းေတြ၊အၿငိမ္းစားေတြ၊ စစ္၀န္ထမ္းေတြနဲ႕ျပည္ပမွာ ရွိတဲ့တိုင္းရင္ းသားေတြနဲ႕ႏွစ္မိုင္အကြာအေ၀းတိုင္းမွာ ရြာႀကီးေတြျဖစ္ေအာင္။ေရွ႕တန္းစံျပေက ်းရြာေတြျဖစ္ေအာင္ဘယ္လို တည္ေထာင္မလဲဆိုတဲ့ေရရွည္အေနနဲ႕တ င္ျပခ်င္ပါတယ္။
ေမယုရုိးမရဲ႕အေရွ႕ဘက္ျခမ္းမွာ အငူေပၚေဒသေတြအေက်ာ္က ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ လမ္းေၾကာင္းႏွစ္ခုမွာ ဆယ္ႏွစ္ရာသီ ကားသြားလို႕ ရတဲ့၊ၾကီးမားတဲ့ ကားေတြ၀န္နဲ႕အားနဲ႕ သြားလို႕ရတဲ့လမ္းေတြ တံတားေတြျဖစ္ေနၿပီးလုပ္ျခံဳမႈရွိေအာင္ အင္မတန္လိုအပ္ေနပါတယ္။
ဒီလုိရြာႀကီးေတြတည္ေထာင္တဲ့ေနရာမွာ ဒီမွာရွိတဲ့တုိင္းရင္းသားေက်းရြာေတြ ေရရွည္တည္တ့ံခိုင္ၿမဲေစဖို႕ အခ်က္တစ္ခ်က္ တင္ျပခ်င္ပါတယ္။ အလုပ္အကိုင္အခြင ့္အလမ္းေတြ၊ စက္မႈဇုန္စီမံကိန္းေတြ ဖန္တီးေပးဖို႕လိုပါတယ္။ အဲဒီရြာႀကီးေတြက လူေတြ အလုပ္အကိုင္အခြင့္လမ္းေတြကို အမီသဟဲျပဳၿပီးကာမွေရရွည္ေနထိုင္ၿပီး ခံစစ္ေၾကာင္းေတြ ေရရွည္ တည္တ့ံခိုင္ျမဲဖ ို႕လိုပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ္တို႕ရဲ႕လူဦးေရ ေပါက္ဖြားမႈရွိပါတယ္။ အဲဒါကိုဘယ္လိုထိ္န္းခ်ဳပ္မလဲဆိုတာကို တစ္ခုရွိပါတယ္။ဒီဟာနဲ႕ပါက္သက္လို႕ နယ္စပ္စည္းေတြကိုလုပ္ေပးတဲ့အခါမွာ တကယ္ႏိုင္ငံသားမဟုတ္တဲ့သူေတြကို ဘယ္လိုစိစစ္မလဲ ။ ဘယ္ေနရာမွာ ထားမလဲဆိုတဲ့ စီစစ္ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႕လိုပါတယ္။ကြ ်န္္ေတာ္တို႕အထူးေဒသေတြနဲ႕ ပါက္သက္ၿပီး Final planning ကိုဘယ္လိုခ်မလဲဆိုတာ လိုပါတယ္။ေနာက္၇၃၊၈၃၊ မွာ စတဲ့ သန္းေခါင္းစားရင္းေကာက္ခဲ့တာရွိပါတယ္။
၂၀၁၄ မွာလည္းေကာက္ဖို႕ရွိပါတယ္။
ဒီကာလပိုင္္းျခားတစ္ခုမွာ ဒီအိမ္ရာေတြေပၚလ ာတယ္၊ဒါေတြကဘယ္ လိုေပၚလာတာလဲ။ ဥပေဒနဲ႕ညီသလားမညီဘူးလားဆိုတာက ဒါေတြကိုဆယ္စုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းျဖစ္လာတဲ့ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္၊သံုးဆယ္၊ငါးဆယ္ကာလေတြ အတြင္းမွာ ဘယ္လိုျဖစ္လာႏို င္သလဲဆိုတဲ့ဟာကို၀န္ႀကီးဌာနေတြက ျပဳစုေပးဖို႕လိုပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႕ရခိုင္ ဘဂၤလီသင့္ျမတ္ေရးနဲ႕ပါက္သက္ဖို႕ ၇ ခ်က္ကို ကြ်န္ေတာ္ဆြဲပါတယ္။
ဒါဟာ အင္မတန္သိမ္ေမြ႕တဲ့ျပသနာပါ။ ေရရွည္ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ၿပီးကာမွ လူမ်ဳိးေရးအရဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးျပသနာ ပါ။ အဲဒီမွာ လူ႕အဖြဲ႕ အစည္းႏွစ္ခုမွာ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊လူမႈေရးနဲ႕ပါက္သက္လို႕အင္မ တန္မွနိမ့္က်ေနတာကို ၀န္ခံဖို႕လိုပါတယ္။ အမ်ဳိးသားအက်ဳိးစီးပြားအတြက္ အျပန္အလွန္ဆက္စပ္ေနတယ္ဆိုတာ သိဖို႕လိုပါတယ္။ ဒီလက္ေတြ႕က်က် အသိအမွတ္ျပဳဖို႕လိုပါတယ္္။
ေနာက္တစ္ခုကရခိုင္သမိုင္းဆိုင္ရာမွာ ဘဂၤလီလူမ်ဳိးစုေတြကရုိဟင္ဂ်ာ သမိုင္း အမည္ခံၿပီးလိမ္ၿပီးလုပ္ၾကံတာကို ထာ၀ရစြန္႕လႊတ္ဖို႕လိုပါတယ္။ ဘဂၤလီလူဦးေရေပါက္ဖြားၿပီးကာမွ ထိန္းညုိရမယ္ဆိုတဲ့မိသားစုစီမံကိန္းကို ဘဂၤလီေတြကိုယ္တိုင္လက္ခံဖို႕လိုပါတယ္။ ဘဂၤလီလူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို ဘာသာေရးအစြန္းမေ ရာက္ေစဘဲဘာသာေရးစြက္ဖက္မႈကင္းတဲ့ လူအဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ေျပာင္းလဲႀကိဳးစ ားေပးဖို႕လိုပါတယ္။
ဘာသာျခားအစြန္းေရာက္အယူ၀ါဒေတြကို စြန္႕လြတ္ေပးဖိုု႕လိုပါတယ္။
အခ်င္းခ်င္းညိွႏိုင္းၿပီးကာမွ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္မႈမပါတဲ့လူအဖြဲ႕ အစည္းတစ္ခုကို ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ တည္ေဆာက္ႏိုင္မယ္္ဆိုရင္ဘာသာေရး စြက္ဖက္မႈမပါတဲ့ႏိုင္ငံေရးကို ကြ်န္ေတာ္တို႕ဟာ ညိွညွိႏိုင္းႏိုင္းတိုင္တုိင္ပင္ပင္ႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္လက္ရွိတည္တ့ံေနတ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္္ေဆာင္မႈအေျခအေနကို ဆထက္တပိုးတိုးတက္ၿပီးကာ မွ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္တံ့ခိုင္ၿမဲဖို႕အတြက္ရခုိင္ေတြေကာ အနုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ႀကိဳးစားေနၾကတဲ့ ဘဂၤလီေတြပါအတူတကြလက္တြဲၿပီးကာမွ ျပည္ေထာင္စုႀကီးရဲ႕အုတ္တစ္ခ်ပ္ သဲတစ္ပြင့္အျဖစ္ရခုိင္ျပည္ႀကီးက ကာကြယ္ႏိုင္မယ္ ျပည္ေထာင္စုႀကီးကို ကာကြယ္ႏို္င္မယ္လို႕ကြ်န္ေတာ္ယံုၾကည ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ဒီအဆိုကိုတကယ့္ေျမျပင္အေျ ခအေနျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တာ ရယ္ေနာင္ျဖစ္ေပၚ လာႏို္င္တာရယ္ကိုမွန္းၿပီးကာမွ ဒီအဆိုကို တင္ျပရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အားလံုးကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
08.02.2013
