၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၂၂ ရက္ေန႔က မံုရြာၿမိဳ႕၌ ျမဴႏွင္းမ်ားပိတ္ဖံုးေနစဥ္
ရာသီဥတု အေနအထားမ်ား အေပၚ အဓိက သက္ေရာက္ေစသည့္ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ေသာ အယ္လ္နီညိဳျဖစ္စဥ္ႏွင့္ စြတ္စိုၿပီး ေအးေသာ လာနီညာျဖစ္စဥ္ စသည့္ ျဖစ္စဥ္ႏွစ္ခုတြင္ ႏွစ္ဦးပုိင္းသည္ လာနီညာ၏သက္ေရာက္မႈကို ၾကံဳရ ဦးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ အမ်ဳိးသားမုိးေလ၀သဌာန အပါအ၀င္ အျခားေသာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ကလည္း ခန္႔မွန္းထားသည္။
လာနီညာ ရာသီဥတုျဖစ္စဥ္ သည္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ႏွစ္လယ္ ေက်ာ္လြန္ခ်ိန္တြင္ စတင္ခဲ့ၿပီး သက္ေရာက္မႈမ်ားကို ႏုိ၀င္ဘာလ၌စတင္ ၾကံဳေတြ႕ရကာ ဒီဇင္ဘာလတြင္ အျမင့္ဆုံးသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလႏွင့္ ေဖေဖာ္၀ါရီလတို႔တြင္လည္း သက္ေရာက္မႈ မ်ား ဆက္လက္ရွိေနမည္ျဖစ္ကာ ေအးၿပီးစိုစြတ္ေသာ ရာသီအေနအထားကုိ ၾကံဳရႏုိင္ေၾကာင္းလည္း သိရွိရသည္။
ၿပီးခဲ့ေသာ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္သည္ သမိုင္းတြင္ အပူဆုံးႏွစ္တစ္ႏွစ္မ်ား၌ ပါ၀င္လာခဲ့ၿပီး ၁၈၅၀ ျပည့္ႏွစ္ မွ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္အထိ အပူဆုံးေသာ ႏွစ္သုံးႏွစ္ရွိခဲ့ရာတြင္ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္၊ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္၊ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ တို႔ျဖစ္ေၾကာင္း ကမၻာ့မိုးေလ၀သ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ဆိုထားသည္။
ဇန္န၀ါရီလမွ ေအာက္တိုဘာလ အထိ ကမၻာ့ေလထုႏွင့္ ေရထုအပူခ်ိန္ သည္ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္မွ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ မ်ားအတြင္းရွိခဲ့သည့္ ပ်မ္းမွ်အပူခ်ိန္မ်ားထက္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္သည္ သုည ဒသမ ၅၅ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ ၀န္းက်င္ ပုိမိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ကမၻာ့မုိးေလ၀သအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ထုတ္ျပန္ထားသည္။
ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုစာျဖင့္ ၾကည့္ပါကလည္း ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္အထိမွာ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္မွ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္အတြင္း ပ်မ္းမွ် အပူ ခ်ိန္ထက္ ၀ ဒသမ ၄၃ ဒီဂရီစင္တီ ဂရိတ္ပိုမိုခဲ့သည္ဟု သိရွိရသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္သည္ ႏွစ္မ်ားစြာထက္ အပူခ်ိန္စံခ်ိန္ တင္ခဲ့ကာ မိုးေခါင္ျခင္းကုိလည္း ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရသကဲ့သို႔ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ သည္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကုိေက်ာ္လြန္ကာ အပူခ်ိန္စံခ်ိန္တင္ေသာႏွစ္တစ္ႏွစ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္အတြင္း မတ္၊ ဧၿပီ၊ ေမလမ်ားသည္ အပူခ်ိန္စံခ်ိန္က်ဳိးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚသည္အထိ စံခ်ိန္္တင္ပူျပင္းခဲ့သကဲ့သို႔ မုိးရာသီကာလႏွင့္ မုိးလြန္ကာလတို႔ တြင္လည္း အခ်ဳိ႕ေနရာမ်ားတြင္ မိုးသည္းထန္မႈေၾကာင့္ ေရႀကီးေရလွ်ံမႈ မ်ားပင္ရွိခဲ့ကာ ေဆာင္းရာသီေရာက္ရွိခ်ိန္တြင္လည္း အခ်ဳိ႕ေသာေဒသမ်ား၌ စံခ်ိန္တင္ေအးျမမႈမ်ား ရွိလာခဲ့သည္ဟု သိရွိရသည္။
"တစ္ႏွစ္ထက္ တစ္ႏွစ္ ရာသီဥတု အစြန္းေရာက္မႈေတြ ေတြ႕လာရ တယ္။ တစ္ႏွစ္ကို တစ္ႏွစ္က စံခ်ိန္ ထပ္ခ်ဳိးတယ္။ ဒီႏွစ္ စံခ်ိန္တင္ပူရင္ ေနာက္ႏွစ္က ဒီထက္ပုိပူတာေတြရွိ လာေတာ့ ၂၀၁၁ ဟာ ၂၀၁၀ ထက္ သာေအာင္ ပူတဲ့ႏွစ္လည္းျဖစ္လာ ႏုိင္တယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ရာ သီဥတုေျပာင္းလဲျခင္းကုိ ၾကံဳေနရ တဲ့အတြက္ အစြန္းေရာက္ရာသီဥတု ကို ၂၀၁၁ မွာၾကံဳရႏုိင္ပါတယ္"ဟု Myanmar Climate Change Watch (MCCW)မွ ေဒါက္တာ ထြန္းလြင္က ခန္႔မွန္းသည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္၏ အစဦးကာလမ်ားသည္ လာနီညာ၏ အေငြ႕အသက္မ်ား ရွိေနေသးေသာ ေဆာင္းရာသီျဖစ္ၿပီး ေဒသအမ်ားစုတြင္ ပုံမွန္အေအးႏွင့္ ပုံမွန္ထက္ ပုိေသာ ေအးျမမႈကိုၾကံဳရႏုိင္သည္ဟု သိရွိရသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္မွစတင္သည့္ ရာသီဥတုႏွစ္ရွည္ ေျပာင္းလဲျခင္း၊ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွစတင္သည့္ ႏွစ္လတ္ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲျခင္း၊ ၂၀၀၉၊ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တို႔တြင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ ႏွစ္တိုရာသီဥတု ေျပာင္းလဲျခင္းတို႔ကို ေတြ႕ၾကံဳခဲ့ရ ကာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္သည္လည္း ရာသီဥတု အစြန္းေရာက္မႈႏွင့္ ေျပာင္းလဲမႈ တို႔ၾကံဳေတြ႕ရေသာ ႏွစ္တစ္ႏွစ္ျဖစ္လာႏုိင္သည္ဟု သိရွိရသည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္၏ ပထမႏွစ္လျဖစ္ေသာ ဇန္န၀ါရီလႏွင့္ ေဖေဖာ္၀ါ ရီလတို႔သည္ေအးျမေသာလမ်ား ျဖစ္ႏုိင္ကာ ေဖေဖာ္၀ါရီလကုန္အထိ ေအးျမမႈရွိႏုိင္၊ မရွိႏိုင္ဆိုသည္မွာ ရာသီဥတုအေနအထား အေျပာင္းအလဲ ရွိ၊ မရွိဆိုသည့္အေပၚတြင္ မူတည္ေနသည္။
မတ္လ၊ ဧၿပီလ၊ ေမလတို႔ သည္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အလြန္ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ေသာ လမ်ားျဖစ္ႏုိင္ေျခနည္းပါးေသာ္လည္း ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ေပၚပါကပူျပင္းမႈကုိ ၾကံဳရႏုိင္သည္ဟု သိရွိရသည္။
ႏုိင္ငံတကာ မိုးေလ၀သႏွင့္ ရာသီဥတု ခန္႔မွန္းေရးဌာနမ်ားက ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လမွ ဒီဇင္ဘာလ အထိသည္ လာနီညာျဖစ္ရန္ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အယ္လ္နီညိဳျဖစ္ရန္ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ လာနီညာ သို႔မဟုတ္ ၾကားေနႏွစ္ျဖစ္ရန္ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ဟု အသီးသီး ခန္႔မွန္းေနၾကရာတြင္ လာနီညာျဖစ္ႏုိင္သည္ဟု ခန္႔မွန္းမႈ ရာခိုင္ႏႈန္းက ပုိမိုသည္ဟု သိရွိရသည္။
"၂၀၁၁ မွာ မိုးႀကိဳကာလဟာ ၄၅ ရက္ရွိႏုိင္တယ္။ အဲဒီအတြင္း ေလထုမၿငိမ္သက္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚ တဲ့ မိုးတိမ္ေတာင္ေတြရဲ႕ေနာက္ ဆက္တြဲအေနနဲ႔ ေလဆင္ႏွာေမာင္း၊ မိုးႀကိဳးပစ္တာ၊ ေနရာကြက္မိုးႀကီး တာကုိ ၾကံဳရႏုိင္တယ္။ မုတ္သုံ၀င္တာ ေနာက္က်မယ္၊ အထြက္ေစာမယ္။ မုတ္သုံက အရင္က ၁၄၅ ရက္ရွိတယ္။ ခုေနာက္ပုိင္း မုတ္သုံ ကာလတိုလာတယ္။ မိုးလြန္မွာလည္း မိုးတိမ္ေတာင္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြ ထပ္ၾကံဳရႏိုင္တယ္"ဟု ေဒါက္တာထြန္းလြင္က ဆိုပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ မွစ၍ မုန္တုိင္းႏွစ္စဥ္ သက္ေရာက္ေသာႏုိင္ငံ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ တြင္ မာလာ၊ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ အကာ့ရွ္၊ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ နာဂစ္၊ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ဘစ္ဂ်္လီ၊ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ဂီရိတို႔ျဖစ္သည္။ ယင္း သို႔ ႏွစ္စဥ္ မုန္တိုင္း၀င္ေရာက္မႈရွိ လာသည့္အတြက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္သည္ လည္း မုန္တိုင္းကို သတိျပဳရမည့္ ႏွစ္တစ္ႏွစ္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ျမစ္ေရႀကီးျခင္းအေနျဖင့္မူ ျမစ္ႀကီးမ်ားတြင္ထက္ ျမစ္ငယ္မ်ားတြင္သာ ၾကံဳေတြ႕ႏုိင္ေျခ ပုိမ်ားေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွ စတင္သည့္ အစြန္းေရာက္ရာသီဥတုျဖစ္စဥ္မ်ား သည္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္လည္း ဆက္လက္ရွိခဲ့ကာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ သည္လည္း အစြန္းေရာက္ရာသီ ဥတုမ်ားကုိၾကံဳႏိုင္ေျခရွိသည့္အတြက္ စိုက္ပ်ဳိးေရး၊ က်န္းမာေရးနယ္ပယ္ မ်ားတြင္ ျပင္ဆင္မႈမ်ားလုိအပ္လာ မည္ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံပါ၀င္ေသာ အာရွ ပစိဖိတ္ေဒသသည္ လူဦးေရ ေလး ဘီလ်ံမွ် မွီတင္းေနထုိင္လ်က္ရွိကာ စီးပြားေရးမဖြံ႕ၿဖိဳးေသာႏုိင္ငံမ်ား လည္းပါ၀င္ေနေၾကာင္း၊ ေဒသတြင္း တြင္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈ၏ သက္ ေရာက္ျခင္းကုိ ခံစားေနရကာ မုိး ေခါင္ျခင္း၊ ေရႀကီးျခင္း၊ မုန္တိုင္းတို႔ကုိ ၾကံဳေတြ႕ေနရသည့္အတြက္ ယင္းမွာ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းႏွင့္ အစားအစာ၊ က်န္းမာေရးတို႔အေပၚ တြင္ လႊမ္းမိုးလ်က္ရွိေၾကာင္း The International Research Institute မွ ထုတ္ျပန္ခ်က္တစ္ရပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားခဲ့သည္ဟု အလဲလ္ဘမ္း ဂ်ာနယ္တြင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။
.
0 comments:
Post a Comment