7Day News Journal
ၿပီးခဲ့သည့္
တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ 7Day News ဂ်ာနယ္ အတြဲ(၁၀) အမွတ္(၆)တြင္ ေျမငလ်င္အႏၱရာယ္
ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးႏွင့္ ေျမငလ်င္လႈပ္ခတ္လွ်င္ ေဆာင္ရြက္သင့္သည္မ်ားႏွင့္
ပတ္သက္၍ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အထူးသတင္းေပးပုိ႔ခ်က္ကုိ
ျပန္လည္ေဖာ္ျပေပးလုိက္ပါသည္။
{{{{{ ေျမေအာက္က လူသတ္သမား }}}}}
ေရးသားသူ- အားမာန္
အိပ္ရာခုတင္အား တစ္စံုတစ္ေယာက္က ကုိင္လႈပ္သကဲ့သုိ႔
ျပင္းျပင္းထန္ထန္လႈပ္ယမ္းသြားျခင္း ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔
ေခတၱေၾကာင္သြားသည္။ စကၠန္႔ပုိင္းအ တြင္း အေျခအေနမွန္ကိုသိ၍ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္
အခန္းေဖာ္ ေဇာ္ႏုိင္ဦးတုိ႔ အိပ္ရာမွ အလူးအလဲထ၍ အခန္းအုတ္နံရံကို
ေျပးကပ္ရ သည္။
ငလ်င္လႈပ္သြားျခင္းျဖစ္၏။
စိုးရိမ္စိတ္တုိ႔ေၾကာင့္ ရင္ဘတ္ ႏွင့္ေခါင္းတစ္ခုလံုး ေျဗာင္းဆန္ သြားသည္။
မုိးႏွင့္ ေလေအးေအးတုိ႔ေၾကာင့္ ေအးစက္ေနေသာ နံနက္ခင္းတြင္ ေစာင္ၿခံဳ၍
ေကြးေနေသာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ထုိငလ်င္ေၾကာင့္ အခန္းအျပင္သုိ႔ အျမန္ထြက္ခဲ့ရသည္။
ေရႊႀတိဂံ ေဒသတြင္ ျပင္းအား ရစ္ခ်္တာစေကး ၇ရွိ ေျမငလ်င္လႈပ္ၿပီး၊
သံုးရက္အၾကာ မတ္လ ၂၇ရက္ တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕၏ နံနက္ခင္းမွာ ျဖစ္သည္။ မတ္လ
၂၄ရက္ ည ၈နာရီခြဲ ၀န္းက်င္တြင္ လႈပ္သြားေသာ ေျမငလ်င္ႀကီး၏ ေနာက္ဆက္တြဲ
ေျမငလ်င္မ်ားထဲမွ တစ္ခုႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႀကံဳေတြ႕ရစဥ္ျဖစ္၏။
ေျမငလ်င္ဒဏ္ အဆုိးဆံုးခံ ခဲ့ရေသာ တာေလ၊ မုိင္းလင္းေဒသခံမ်ားကိုေမးျမန္းရင္း
မေၾကာက္ရန္ ႏွစ္သိမ့္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ ကိုယ္ တုိင္ ေနာက္ဆက္တြဲ ငလ်င္ငယ္ ကို
ႀကံဳရ႐ံုျဖင့္ ငလ်င္မွာ မည္မွ် ေၾကာက္စရာေကာင္းေၾကာင္း ကုိယ္ေတြ႕သိရသည္။
လူေပါင္း မ်ားစြာ ေသေက်ဒဏ္ရာရခဲ့ေသာ ငလ်င္ႀကီးႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ
ငလ်င္မ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံအမ်ား စု ပူပန္၊ စုိးရြံ႕စိတ္ပိုကာ ေသြးတုိး
ေနၾကျခင္းကို ေကာင္းစြာသေဘာ ေပါက္ေတာ့သည္။
ယခုေတာ့ ေျမငလ်င္အား
ကုိယ္တုိင္ႀကံဳဖူးသူမ်ားသာမက မႀကံဳဖူးေသးေသာ လူအမ်ားလည္းေၾကာက္ေနၿပီ။
ဂ်ပန္တြင္ လူေပါင္းေသာင္းခ်ီ ေသဆံုးေစခဲ့ေသာ မတ္လ ၁၁ရက္တြင္ လႈပ္ခတ္ခဲ့ေသာ
ျပင္းအားရစ္ခ်္တာစေကး ၉ အင္အားရွိ ငလ်င္ႏွင့္ ဆူနာမီ လိႈင္းလံုးႀကီးမ်ား၊
မတ္လ
၂၄ရက္က ေရႊႀတိဂံေျမငလ်င္တို႔လြန္ၿပီးေနာက္ ျမန္မာျပည္သူအမ်ားစုမွာလည္း ငလ်င္ကို ေၾကာက္ေနၿပီျဖစ္သည္။
ယခုလပုိင္းအတြင္း လူထုၾကားထဲ ေကာလာဟလမ်ားထြက္ေနသည္။ ဂ်ပန္ငလ်င္ၿပီးေနာက္
အက္ဆစ္မုိး ေကာလာဟလထြက္ ခဲ့သည္။ တာေလငလ်င္ၿပီးေနာက္ ထြက္ေနေသာ ေကာလာဟလတုိ႔
မွာ “ေမလတြင္ စစ္ကုိင္းငလ်င္ ေၾကာ၌ ငလ်င္လႈပ္မည္”၊ “၂၀၁၁ ခု
မတ္လလယ္ေလာက္မွစ၍ ငလ်င္မ်ား စတင္လႈပ္ရွားမွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဓိကအေနႏွင့္
စစ္ကုိင္း၊ ေတာင္ငူ၊ ပဲခူး စသည့္ၿမိဳ႕ မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း”စသည္စသည္ျဖင့္။
အခ်ဳိ႕ေကာလာဟလမွာ ေျပာစကားမွ်မကဘဲ၊ စာရြက္မ်ား မိတၱဴကူး၍
ျဖန္႔ျခင္းေၾကာင့္ လူထု အေၾကာက္ပိုခဲ့သည္။
ယခုေနာက္ပုိင္းႏွစ္မ်ားတြင္ နာဂစ္၊ ဂီရိမုန္တုိင္း၊ တာေလငလ်င္စေသာ
သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ မ်ား ႏွစ္ဆက္ႀကံဳခဲ့ရေသာ ျပည္သူမ်ားက ငလ်င္ကို ယခင္ထက္
ပိုေၾကာက္လာျခင္းကပင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးအတြက္
ေကာင္းေသာအခ်က္တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း သက္ဆုိင္ရာ ပညာရွင္ကဆုိသည္။
“ေၾကာက္လာတာကလည္း ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးအတြက္ေတာ့ မရွိမျဖစ္ Awareness ပဲ။
ပထမ ဆံုးအဆင့္ပဲ။ ပထမဆံုးကေတာ့ စိတ္ခံစားမႈႈက အေရးႀကီးတယ္။
ကုိယ့္အိမ္ၿပိဳမွာေၾကာက္ရင္ မၿပိဳ ေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္ရမလဲဆိုတဲ့
ႀကိဳတင္ကာကြယ္တဲ့အပိုင္းကို သြား ႏုိင္မွာမုိ႔ပဲ”ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံ ေျမ
ငလ်င္ေကာ္မတီ အတြင္းေရးမွဴး ဦးေစာေထြးေဇာ္ကေျပာသည္။
နာဂစ္ဆုိင္ကလုန္းမုန္တုိင္း ႀကံဳခဲ့ရၿပီးေနာက္ ျမန္မာလူထုမွာ
သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္မ်ားကိုပိုမို ဂ႐ုျပဳ သတိထားလာၿပီး ငလ်င္ လႈႈပ္မည္ကို
လူအမ်ား ေၾကာက္ ေနၾကျခင္းမွာ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ ေရးအတြက္ အေရးပါေၾကာင္း ဦး
ေစာေထြးေဇာ္ကဲ့သုိ႔ပင္ အဆုိပါ ေကာ္မတီမွ အတြင္းေရးမွဴးတစ္ဦး ျဖစ္ေသာ
ဦးစုိးသူရထြန္းကလည္း ေျပာသည္။ “သတိကေတာ့ထား ႏုိင္ရင္အေကာင္းဆံုးပဲ။ ပညာရပ္
အျမင္အရေတာ့ ငလ်င္က ႀကိဳ မသိႏုိင္ဘူး”ဟုလည္း ဦးစုိးသူရထြန္းကဆက္ေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ အလယ္မွ အေပၚေအာက္ တည့္တည့္ျဖတ္ သြားေသာ
စစ္ကုိင္းျပတ္ေရြ႕ေၾကာ (စစ္ကုိင္းငလ်င္ေၾကာ)ရွိသည္ကို ပထမဆံုး
ေတြ႕ရွိေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ ေသာ ေျမငလ်င္ပညာရွင္ဦး၀င္း ေဆြက အရပ္ထဲတြင္
ထြက္ေပၚ ေနေသာ ေကာလာဟလႏွင့္ပတ္ သက္၍ ေအာက္ပါအတုိင္း သံုး သပ္သည္။
“ငလ်င္ေကာလာဟ လမ်ဳိးေတြကေတာ့ ေဗဒင္ေဟာ ကိန္းအခ်ဳိ႕က ထြက္တတ္တယ္။
သိပံၸပညာရွင္ေတြကေတာ့ အဲလုိ မေျပာဘူး။ ပညာရွင္ေတြက လႈႈပ္မယ္ဆုိတာသိတယ္။
ဘယ္ေတာ့လႈႈပ္မယ္ဆိုတာမသိဘူး”။ ဦး၀င္းေဆြမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚပုိင္း မွ
ကပၸလီပင္လယ္ထဲသုိ႔တုိင္ ေအာင္ စစ္ကုိင္းျပတ္ေရြ႕ေၾကာ ရွိေနသည္ကို ၁၉၆၉ တြင္
ကြင္းဆင္းေလ့လာ ေတြ႕ရွိၿပီး၊ ၁၉၇၀ တြင္
ျမန္မာႏုိင္ငံသုေတသနစာတမ္းဖတ္ပြဲတြင္ စတင္ဖတ္ ၾကားခဲ့သူျဖစ္သည္။
ထုိ႔ေနာက္ပုိင္း စစ္ကိုင္းငလ်င္ေၾကာ ရွိသည္ကို ပညာရွင္မ်ား
လက္ခံလာၾကျခင္းျဖစ္သည္။
စစ္ကုိင္းငလ်င္ေၾကာတစ္ေလွ်ာက္တြင္
လႈပ္ခဲ့ေသာ ေျမငလ်င္ႀကီး မ်ားမွာ အၾကမ္းဖ်င္း ႏွစ္ ၇၀၊ ၈၀ သာရွိေသးၿပီး၊
အခ်ဳိ႕ျပတ္ေရြ႕ ေၾကာမ်ားမွာ မၾကာခဏ ငလ်င္ အေသးမ်ား လႈပ္ခတ္ေနျခင္း ေၾကာင့္
ငလ်င္အႀကီးမ်ားျဖစ္ႏုိင္ ေျခနည္းေၾကာင္း ဦးစုိးသူရထြန္းက ေျပာသည္။
သိ႔ုေသာ္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ ႏွင့္ အင္း၀ေတာင္ဘက္ရွိ စစ္ကုိင္း ျပတ္ေရြ႕ေၾကာအေပၚမွ
ေဒသ အခ်ဳိ႕မွာ ငလ်င္အႀကီးလႈပ္ခဲ့သည္မွာ ႏွစ္တစ္ရာေက်ာ္ရွိၿပီး(ထုိေဒသ တြင္
၁၈၃၉ ခုႏွစ္က အင္အား ႀကီးငလ်င္တစ္ခုလႈပ္ခဲ့သည္)၊ ထုိ႔ ေနာက္ပုိင္းတြင္
လႈပ္ရွားမႈမရွိ၍ ထုိေဒသ၌ ေျမငလ်င္ကို ပိုမိုသတိထားရန္လိုေၾကာင္းလည္း
ဦးစုိးသူရထြန္းက အႀကံျပဳသည္။
အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ေျမ
ငလ်င္ျပတ္ေရြ႕ေၾကာမ်ားတြင္ ေျမ ငလ်င္ႀကီးမ်ား လႈပ္ၿပီးပါက ႏွစ္
တစ္ရာ၀န္းက်င္ကာလတြင္ တစ္ႀကိမ္ျပန္၍ လႈပ္တတ္သည္ဟု ပညာရွင္မ်ားကဆုိသည္။
သို႔ေသာ္ ၾကားကာလမ်ားတြင္ ငလ်င္ အေသးမ်ား မၾကာခဏလႈပ္ပါက ေျမငလ်င္ႀကီး
လႈပ္ႏုိင္ေျခကို ေလ်ာ့ပါးေစသည္ဟုလည္း အဆိုရွိသည္။ ထုိသို႔မဟုတ္ဘဲ ေျမ
ငလ်င္ႀကီးတစ္ခုလႈႈပ္ၿပီး ႏွစ္ရာခ်ီ၍ ၿငိမ္သက္ျခင္းမွာ
ငလ်င္ႀကီးမ်ားျဖစ္ရန္အလားအလာ ပုိရွိသည္ဟု ေျမငလ်င္ပညာရွင္အခ်ဳိ႕က ဆုိသည္။
သို႔ေသာ္ ေျမငလ်င္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေသခ်ာသည္မွာ တိက်သည့္ ခန႔္မွန္းခ်က္မ်ားကို
မည္သူမွ မည္သည့္ႏုိင္ငံတြင္မွ မျပဳလုပ္ႏုိင္ေသးျခင္းျဖစ္သည္။
လူေျပာမ်ားသည့္ စစ္ကုိင္းျပတ္ေရြ႕ေၾကာ၏ တစ္ႏွစ္ေရြ႕လ်ားမႈမွာ ၁၈
မီလီမီတာ(တစ္ လက္မနီးပါး)ရွိသည္။ ျပတ္ေရြ႕တစ္ခုလွ်င္ ထုိႏႈႈန္းျဖင့္
ေရြ႕လ်ားပါက ႏုိင္ငံတကာ ေျမငလ်င္ပညာရွင္မ်ား၏ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္ အရ
အၾကမ္းဖ်င္း ႏွစ္၁၆၀ လွ်င္တစ္ႀကိမ္ ငလ်င္ႀကီး လႈပ္ေလ့ရွိ
သည္ဟု
ပညာရွင္မ်ားကေျပာသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ငလ်င္ ေၾကာႀကီးမ်ားအျဖစ္
စစ္ကုိင္းျပတ္ေရြ႕ေၾကာ၊ ရခုိင္ကမ္း႐ုိးတန္းျပတ္ေရြ႕ေၾကာတို႔ရွိၿပီး
ျပတ္ေရြ႕ ေၾကာအလတ္ႏွင့္ အငယ္မွာ မ်ား စြာရွိသည္။ သို႔ေသာ္ သမုိင္း၌ အင္
အားအႀကီးဆံုး ေျမငလ်င္မွာ စစ္ ကုိင္းႏွင့္ ရခုိင္ျပတ္ေရြ႕ေၾကာတုိ႔ ၌မဟုတ္ဘဲ
၁၉၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ေက်ာက္ၾကမ္း ျပတ္ေရြ႕ေၾကာ ေပၚ၌ လႈပ္ခတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ထုိအေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ လူထုက
ေျမငလ်င္အႏၲရာယ္ကိုအၿမဲသတိရွိေနၿပီးႀကိဳတင္ကာကြယ္ရန္မွာအေကာင္းဆံုးဟုဦးစုိးသူရထြန္း
ကေျပာသည္။ တာေလငလ်င္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈမ်ားကိုေလ့လာရာတြင္
အေဆာက္အအံုမခိုင္၍ ၿပိဳက်ပ်က္စီးခဲ့ျခင္းသာျဖစ္ၿပီး၊ ခုိင္ခံ့
ေအာင္
ေဆာက္လုပ္ထားေသာ ေနအိမ္ႏွင့္ အေဆာက္အအံုမ်ားမွာ ထုိမွ် အင္အားျပင္းေသာ
ငလ်င္ကိုပင္ အန္တုႏုိင္သည္ဟု ငလ်င္သင့္ထားေသာေဒသသို႔
သြားေရာက္ေလ့လာထားသည့္ ၎က ဆက္ေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္
လူေနအထူ ထပ္ဆံုးျဖစ္ေသာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ယခုေနာက္ပုိင္း ေဆာက္လုပ္လာ ေသာ
အေဆာက္အအံုမ်ားမွာ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ေျမငလ်င္ ဒဏ္ကို
အေတာ္အတန္ခံႏုိင္ဖြယ္ ရွိသည္ဟု ဦးစုိးသူရထြန္းက သူ၏ အျမင္ကိုေျပာသည္။
သို႔ေသာ္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံအခ်ဳိ႕ က ၿမိဳ႕ရွိ အေဆာက္အအံုအမ်ား စု၏
ခုိင္ခံ့မႈႈေပၚတြင္ သံသယရွိေန သည္။ “ခုေခတ္ ေဆာက္တာေတြ က
ဘိလပ္ေျမသိပ္မပါဘူး။ သဲနဲ႔ ေက်ာက္ေတြခ်ည္းပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ တို႔သိတာ
ကြန္ကရစ္ေဖ်ာ္ရင္ အခ်ဳိးက ၀မ္းတူးဖုိး(1:2:4 ဘိလပ္ ေျမတစ္ဆ၊ သဲႏွစ္ဆ၊
ေက်ာက္ ေလးဆကိုဆုိျခင္းျဖစ္သည္)လုိ႔ဆုိေပမယ့္ အခုေနာက္ပုိင္း
ေဆာက္တဲ့တုိက္ေတြၾကည့္တာဘိလပ္ေျမ သိပ္မသံုးဘူး။ ၀မ္းတူးဖုိးမဟုတ္ဘဲ
ရမ္းတူးဖုိးျဖစ္ေနတယ္” ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံတစ္ဦးက ေျပာသည္။
သူ၏အဆုိကို ေဆာက္လုပ္ ေရးလုပ္ငန္းခြင္တစ္ခုကို
ကၽြန္ေတာ္သတိထားၾကည့္႐ႈႈခဲ့စဥ္က ျဖစ္ရပ္ကသက္ေသထူေနသည္။ ကန္ထ႐ုိက္တိုက္ကို
အျမန္ေဆာက္ေနေသာ အင္ဂ်င္နီယာႀကီး၏ လုပ္သားမ်ားမွာ ကြန္ကရစ္ေဖ်ာ္ရာ တြင္
ဘိလပ္ေျမကို ခုိ၍၊ သဲႏွင့္ေက်ာက္မ်ားကိုသာ အခ်ဳိးထက္
မ်ားစြာပို၍အသံုးျပဳေနျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
“ငလ်င္ကေတာ့ တကယ္ ျဖစ္လာရင္ ေၾကာက္စရာေကာင္း တာအမွန္ပဲ။ ဒါေပမဲ့ ငလ်င္ဆုိ
တာ လႈႈပ္လုိ႔ေသတာမဟုတ္ဘူး။ အေပၚက ျပဳတ္က်စရာပစၥည္း ေတြရွိလုိ႔
ျပဳတ္က်ၿပီးေသတာ။ ဒါ့ ေၾကာင့္ အဓိကကေတာ့ ေဆာက္ လုပ္ေရးေတြကို ေကာင္းေကာင္း
ေဆာက္ၾကဖို႔ပဲ”ဟု ဦး၀င္းေဆြက လည္း ေျမငလ်င္ႀကိဳတင္ကာကြယ္ ေရးႏွင့္ပတ္သက္၍
အႀကံျပဳ သည္။
“ေျမငလ်င္ကို အထပ္ျမင့္ ေတြကေတာ့ထည့္တြက္ၾကတယ္။
ကၽြန္ေတာ္သိသေလာက္ အထပ္ နိမ့္ေတြနဲ႔ ကန္ထ႐ုိက္တုိက္ေတြက ေတာ့
ေျမငလ်င္ကိုထည့္မတြက္ ၾကဘူး”ဟု ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ ငန္းရွင္တစ္ဦးက
ရန္ကုန္ေဆာက္ လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၏ အေျခအ ေနကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာျပ
သည္။
အထပ္နိမ့္သည္ျဖစ္ေစ ျမင့္သည္ျဖစ္ေစ ေျမငလ်င္အႏၲ ရာယ္ကို
ႀကိဳတင္တြက္ခ်က္ၿပီး စရိတ္စကမ်ားစြာ မကုန္ဘဲ ေဆာက္လုပ္ႏုိင္ေသာနည္းလမ္း
မ်ားစြာရွိသည္ဟု ဦးေစာေထြးေဇာ္ ကေျပာသည္။ သူက ေျမငလ်င္ အပါအ၀င္ သဘာ၀ေဘးအႏၲ
ရာယ္မ်ားကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္ရန္ အေဆာက္အအုံမ်ား ေဆာက္လုပ္ သည့္အခါ
အခ်က္သံုးခ်က္ကို ဂ႐ုျပဳေဆာက္လုပ္ပါက ကုန္က် စရိတ္မတက္ဘဲ သဘာ၀ေဘး
အႏၲရာယ္မ်ားကို သိသိသာသာ ကာကြယ္ႏုိင္လိမ့္မည္ဟုေျပာ သည္။
ထုိအခ်က္သံုးခ်က္မွာ ေအ၊ ဘီ၊ စီျဖစ္သည္။ ေအမွာ Anchorace ျဖစ္ၿပီး
အုတ္ျမစ္မ်ား ကို ၿမဲၿမံစြာေဆာက္လုပ္ျခင္းျဖစ္ သည္။ ဘီမွာ Bracing
ျဖစ္ၿပီး ထုတ္မ်ား၊ တန္းမ်ားကို ေကာင္းမြန္စြာ က်ားကန္ထားရန္ႏွင့္ စီမွာ
Connection ျဖစ္ၿပီး တုိင္မ်ား၊ တန္းမ်ားကို ဆက္သည့္ ဂၽြဳိင့္
(အဆံု)မ်ားကို ခုိင္ခံ့ေအာင္ ေဆာက္ထားရန္ျဖစ္သည္။ ထုိ အခ်က္သံုးခ်က္မွာ
ေငြေၾကးမ်ားစြာ မကုန္က်ဘဲ ျပဳလုပ္ႏုိင္သည္။ သို႔ေသာ္ ယခုေနာက္ပုိင္း ေဆာက္
လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အား နည္းခ်က္တစ္ခုမွာ ေဆာက္လုပ္
ေရးလုပ္သားမ်ားကုိယ္တုိင္ လုပ္ ငန္းအတတ္ပညာႏွင့္ပတ္သက္၍ တတ္ေျမာက္သိရွိမႈႈ
အားနည္းျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သက္ဆုိင္ ရာမွ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္သား
မ်ားကို ပညာေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ ႏုိင္ပါက မ်ားစြာေကာင္းမည္ဟု ပညာရွင္မ်ားက
အႀကံျပဳသည္။
ယခုေနာက္ပုိင္း ေျမငလ်င္ ႏွင့္ပတ္သက္၍
စုိးရိမ္ေနၾကသည္ မွာ ျမန္မာတစ္ႏုိင္ငံတည္း မဟုတ္၊
ကမၻာ့ႏုိင္ငံအမ်ားစုပင္ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံမွာပင္ ဆန္အန္
ဒရီယက္စ္ျပတ္ေရြ႕ေၾကာ၌ ငလ်င္ လႈႈပ္မည္ကုိ တစ္ႏုိင္ငံလုံး ေၾကာက္ေနသည္။
ပညာရွင္မ်ားလည္း သ တိေပးျခင္းျဖင့္ အလုပ္႐ႈပ္ေနသည္။
ပညာရွင္မ်ားက ေျမငလ်င္ ႏွင့္ပတ္သက္၍ တညီတၫြတ္တည္း အႀကံျပဳသည္မွာ
ငလ်င္လႈပ္ပါက မည္သို႔တုံ႔ျပန္လုပ္ေဆာင္ရမည္ကို သိရွိၾကရန္ႏွင့္
အေဆာက္အအံုမ်ား ခုိင္ခံ့စြာ ေဆာက္လုပ္ ၾကရန္ပင္ျဖစ္သည္။
“အရင္ကေတာ့ ကန္ထ႐ုိက္တာေတြအခ်ဳိ႕က အျမတ္အစြန္း ကိုပဲဦးစားေပး ေဆာက္ခဲ့တယ္။
အခုေနာက္ပုိင္းေတာ့ အရည္အေသြးကို ဦးစားေပးလာၾကပါၿပီ။ စိတ္ပူတာတစ္ခုက ၁၉၉၀
၀န္းက်င္မွာ အျမန္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ကန္ထ႐ုိက္တုိက္ေတြကုိပဲ”ဟု
ေျမငလ်င္ပညာရွင္တစ္ဦးက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ တုိက္မ်ားအေပၚ သူ၏
အျမင္ကိုေျပာသည္။ ။
ငလ်င္လႈပ္ခတ္လွ်င္ အႏၲရာယ္ေလ်ာ့နည္းေစရန္ လုပ္ေဆာင္သင့္ေသာ အခ်က္မ်ား
ငလ်င္မလႈပ္မီ ေဆာင္ရြက္ရန္
- အခန္းတြင္ ခုိင္ခံ့ေသာ စားပဲြခုံ၊ အတြင္းနံရံ သို႔မဟုတ္ တုိင္ တံခါး ေဘာင္ေအာက္စေသာ လုံၿခံဳေသာ ေနရာမ်ားကို သိေအာင္ လုပ္ထားရန္
- ယင္းေနရာမ်ားေအာက္သို႔ အျမန္၀င္၍ အကာအကြယ္ယူ၊ဆဲြကုိင္ရန္ ေလ့က်င့္ထားရန္
- ျပတင္းေပါက္မ်ား၊ မွန္မ်ား၊ တဲြ ေလာင္းခ်ိတ္ထားေသာ ပစၥည္းမ်ား၊
ယိုင္လဲေသာ ပရိေဘာဂမ်ား စသည့္ ၿပိဳလဲပ်က္စီးႏုိင္ေသာ ေန ရာမ်ားကို သိထားရန္
- အိမ္ျပင္ပတြင္ သစ္ပင္မ်ား၊ တံတားမ်ား၊ အေဆာက္အအုံမ်ား၊
ဓာတ္တုိင္မ်ားစေသာ ၿပိဳက်ပ်က္စီးႏုိင္ေသာအရာမ်ားႏွင့္ ေ၀းေသာ ကြက္လပ္၊
ကြင္းမ်ားကို သိေအာင္ လုပ္ထားရန္
- ထြက္ေျပးရန္ႏွင့္ အရံထြက္လမ္း ေၾကာင္းမ်ားကို သိထားရန္
- ေရ၊ ဓာတ္ေငြ႕၊ လွ်ပ္စစ္မီးတို႔ကို အေပၚျဖတ္ေတာက္ႏုိင္ေအာင္ ေလ့က်င့္လုပ္ကိုင္ထားရန္
- ေရွးဦးသူနာျပဳစုနည္းမ်ားကို ေလ့လာထားရန္မိမိေနအိမ္ကို လုံၿခံဳေအာင္ ေဆာက္ရြက္ရန္
- နံရံတြင္ ကပ္ထားေသာ ေလး လံသည့္ ဗီ႐ို၊ ေသတၱာစသည့္ ပရိေဘာဂမ်ားကို ယိုင္လဲၿပီး မၿပိဳ လဲေစရန္၊ နံရံႏွင့္ တဲြကပ္ထားရန္။
- ႀကီးမားေလးလံေသာ ပစၥည္း ႏွင့္ ကဲြတတ္ေသာ ပစၥည္းမ်ားကို အျမင့္တြင္မထားဘဲ၊ အနိမ့္တြင္ သာထားရန္
- ေလာင္ကၽြမ္းတတ္ေသာ အရည္ မ်ားကို အိမ္အျပင္ေ၀းရာတြင္ လုံ ၿခံဳစြာထားရန္
(ငလ်င္ေၾကာင့္ မီးေလာင္ျခင္း၊ ေပါက္ကဲြျခင္းမ်ား ျဖစ္တတ္သည္)
- ပန္းခ်ီကား၊ မွန္မ်ားစေသာ ေလး လံကဲြရွတတ္ေသာအရာမ်ားကို အိပ္ရာ၊ ထုိင္ခုံရွည္စေသာ လူ လဲေလ်ာင္းရာေနရာႏွင့္ ေ၀းေ၀း ထားရန္
- မီးလုံး၊ မီးဆုိင္းမ်ားကို ငလ်င္လႈပ္လွ်င္ ျပဳတ္မက်ေစရန္ ခုိင္ခံ့စြာထားရန္ ငလ်င္လႈႈပ္စဥ္ လုပ္ေဆာင္ရန္မ်ား
- ေအးေဆးတည္ၿငိမ္စြာ ေနရန္၊ အေဆာက္အအုံထဲတြင္ျဖစ္က အထဲတြင္သာ ေနရန္၊
ျပင္ပတြင္ ျဖစ္က ျပင္ပတြင္သာ ေနရန္(ထိ ခိုက္မႈႈအမ်ားစုသည္ ငလ်င္လႈႈပ္ စဥ္
အေဆာက္အအုံတြင္းမွ ထြက္ ေျပးျခင္း၊ အတြင္းသုိ႔ေျပး၀င္ျခင္း တို႔ေၾကာင့္
အျဖစ္မ်ားသည္)
- ျပတင္းေပါက္၊ တံခါး၊ ဘီ႐ိုအျမင့္ မ်ား၊ ကဲြႏိုင္၊ ျပဳတ္က်ႏုိင္ေသာ ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ေ၀းေ၀းေနရန္
- ခုိင္ခံ့သည့္ စားပဲြခုံ၊ တံခါးေဘာင္ ေအာက္၊ အတြင္းနံရံစသည့္တို႔ ေအာက္တြင္ ၀ပ္ေနရန္၊ အကာအ ကြယ္ယူရန္
- အေဆာက္အအုံအတြင္းမွ ထြက္ ခြာမည္ဆုိပါက အေလာတႀကီး ထြက္ေျပးျခင္းမျပဳဘဲ စနစ္တက် ထြက္ခြာပါ။ ဓာတ္ေလွကားမ်ားကို အသုံးမျပဳပါရန္
- အေဆာက္အအုံျပင္ပတြင္ ျဖစ္ ပါက သစ္ပင္မ်ား၊ ဆုိင္းဘုတ္မ်ား၊
အေဆာက္အအုံမ်ား၊ ဓာတ္ႀကိဳးမ်ား ႏွင့္ေ၀းေသာ ကြင္းျပင္၊ ကြက္လပ္ေနရာမ်ားသို႔
သြားေနပါ။ ငလ်င္လႈပ္ၿပီးသည္အထိ ေခါင္းငုံ႔၍ကာ ကြယ္ထားရန္
-
ကားအတြင္းျဖစ္ပါက စက္ရပ္ၿပီး ငလ်င္လႈပ္ၿပီးသည္အထိ ကားအတြင္းေနရန္၊
အေဆာက္အအုံမ်ား၊ ခုံးေက်ာ္တံတားမ်ား၊ ဓာတ္ တုိင္မ်ားႏွင့္
ေျမၿပိဳမႈျဖစ္ႏုိင္ေသာ ေနရာမ်ားအနီးရွိလမ္းကိုေရွာင္ရန္၊
လမ္းပ်က္စီးမႈမ်ားကို သတိျပဳရန္။
မွတ္ခ်က္-အာရွသဘာ၀ေဘး
အႏၲရာယ္ေလ်ာ့ပါးေရးေကာ္မတီႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အင္ဂ်င္နီယာ
အသင္းတုိ႔ပူးေပါင္းထုတ္ေ၀ေသာ ငလ်င္မ်ားႏွင့္ေနထုိင္ျခင္း စာ အုပ္ပါ
အခ်က္အလက္မ်ားကုိ မွီျငမ္းသည္။
.
{{{{{ ေျမေအာက္က လူသတ္သမား }}}}}
ေရးသားသူ- အားမာန္
အိပ္ရာခုတင္အား တစ္စံုတစ္ေယာက္က ကုိင္လႈပ္သကဲ့သုိ႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္လႈပ္ယမ္းသြားျခင္း ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေခတၱေၾကာင္သြားသည္။ စကၠန္႔ပုိင္းအ တြင္း အေျခအေနမွန္ကိုသိ၍ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ အခန္းေဖာ္ ေဇာ္ႏုိင္ဦးတုိ႔ အိပ္ရာမွ အလူးအလဲထ၍ အခန္းအုတ္နံရံကို ေျပးကပ္ရ သည္။
ငလ်င္လႈပ္သြားျခင္းျဖစ္၏။ စိုးရိမ္စိတ္တုိ႔ေၾကာင့္ ရင္ဘတ္ ႏွင့္ေခါင္းတစ္ခုလံုး ေျဗာင္းဆန္ သြားသည္။ မုိးႏွင့္ ေလေအးေအးတုိ႔ေၾကာင့္ ေအးစက္ေနေသာ နံနက္ခင္းတြင္ ေစာင္ၿခံဳ၍ ေကြးေနေသာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ထုိငလ်င္ေၾကာင့္ အခန္းအျပင္သုိ႔ အျမန္ထြက္ခဲ့ရသည္။ ေရႊႀတိဂံ ေဒသတြင္ ျပင္းအား ရစ္ခ်္တာစေကး ၇ရွိ ေျမငလ်င္လႈပ္ၿပီး၊ သံုးရက္အၾကာ မတ္လ ၂၇ရက္ တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕၏ နံနက္ခင္းမွာ ျဖစ္သည္။ မတ္လ ၂၄ရက္ ည ၈နာရီခြဲ ၀န္းက်င္တြင္ လႈပ္သြားေသာ ေျမငလ်င္ႀကီး၏ ေနာက္ဆက္တြဲ ေျမငလ်င္မ်ားထဲမွ တစ္ခုႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႀကံဳေတြ႕ရစဥ္ျဖစ္၏။
ေျမငလ်င္ဒဏ္ အဆုိးဆံုးခံ ခဲ့ရေသာ တာေလ၊ မုိင္းလင္းေဒသခံမ်ားကိုေမးျမန္းရင္း မေၾကာက္ရန္ ႏွစ္သိမ့္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ ကိုယ္ တုိင္ ေနာက္ဆက္တြဲ ငလ်င္ငယ္ ကို ႀကံဳရ႐ံုျဖင့္ ငလ်င္မွာ မည္မွ် ေၾကာက္စရာေကာင္းေၾကာင္း ကုိယ္ေတြ႕သိရသည္။ လူေပါင္း မ်ားစြာ ေသေက်ဒဏ္ရာရခဲ့ေသာ ငလ်င္ႀကီးႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ငလ်င္မ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံအမ်ား စု ပူပန္၊ စုိးရြံ႕စိတ္ပိုကာ ေသြးတုိး ေနၾကျခင္းကို ေကာင္းစြာသေဘာ ေပါက္ေတာ့သည္။
ယခုေတာ့ ေျမငလ်င္အား ကုိယ္တုိင္ႀကံဳဖူးသူမ်ားသာမက မႀကံဳဖူးေသးေသာ လူအမ်ားလည္းေၾကာက္ေနၿပီ။ ဂ်ပန္တြင္ လူေပါင္းေသာင္းခ်ီ ေသဆံုးေစခဲ့ေသာ မတ္လ ၁၁ရက္တြင္ လႈပ္ခတ္ခဲ့ေသာ ျပင္းအားရစ္ခ်္တာစေကး ၉ အင္အားရွိ ငလ်င္ႏွင့္ ဆူနာမီ လိႈင္းလံုးႀကီးမ်ား၊ မတ္လ
၂၄ရက္က ေရႊႀတိဂံေျမငလ်င္တို႔လြန္ၿပီးေနာက္ ျမန္မာျပည္သူအမ်ားစုမွာလည္း ငလ်င္ကို ေၾကာက္ေနၿပီျဖစ္သည္။
ယခုလပုိင္းအတြင္း လူထုၾကားထဲ ေကာလာဟလမ်ားထြက္ေနသည္။ ဂ်ပန္ငလ်င္ၿပီးေနာက္ အက္ဆစ္မုိး ေကာလာဟလထြက္ ခဲ့သည္။ တာေလငလ်င္ၿပီးေနာက္ ထြက္ေနေသာ ေကာလာဟလတုိ႔ မွာ “ေမလတြင္ စစ္ကုိင္းငလ်င္ ေၾကာ၌ ငလ်င္လႈပ္မည္”၊ “၂၀၁၁ ခု မတ္လလယ္ေလာက္မွစ၍ ငလ်င္မ်ား စတင္လႈပ္ရွားမွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဓိကအေနႏွင့္ စစ္ကုိင္း၊ ေတာင္ငူ၊ ပဲခူး စသည့္ၿမိဳ႕ မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း”စသည္စသည္ျဖင့္။ အခ်ဳိ႕ေကာလာဟလမွာ ေျပာစကားမွ်မကဘဲ၊ စာရြက္မ်ား မိတၱဴကူး၍ ျဖန္႔ျခင္းေၾကာင့္ လူထု အေၾကာက္ပိုခဲ့သည္။
ယခုေနာက္ပုိင္းႏွစ္မ်ားတြင္ နာဂစ္၊ ဂီရိမုန္တုိင္း၊ တာေလငလ်င္စေသာ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ မ်ား ႏွစ္ဆက္ႀကံဳခဲ့ရေသာ ျပည္သူမ်ားက ငလ်င္ကို ယခင္ထက္ ပိုေၾကာက္လာျခင္းကပင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးအတြက္ ေကာင္းေသာအခ်က္တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း သက္ဆုိင္ရာ ပညာရွင္ကဆုိသည္။
“ေၾကာက္လာတာကလည္း ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးအတြက္ေတာ့ မရွိမျဖစ္ Awareness ပဲ။ ပထမ ဆံုးအဆင့္ပဲ။ ပထမဆံုးကေတာ့ စိတ္ခံစားမႈႈက အေရးႀကီးတယ္။ ကုိယ့္အိမ္ၿပိဳမွာေၾကာက္ရင္ မၿပိဳ ေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္ရမလဲဆိုတဲ့ ႀကိဳတင္ကာကြယ္တဲ့အပိုင္းကို သြား ႏုိင္မွာမုိ႔ပဲ”ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံ ေျမ ငလ်င္ေကာ္မတီ အတြင္းေရးမွဴး ဦးေစာေထြးေဇာ္ကေျပာသည္။
နာဂစ္ဆုိင္ကလုန္းမုန္တုိင္း ႀကံဳခဲ့ရၿပီးေနာက္ ျမန္မာလူထုမွာ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္မ်ားကိုပိုမို ဂ႐ုျပဳ သတိထားလာၿပီး ငလ်င္ လႈႈပ္မည္ကို လူအမ်ား ေၾကာက္ ေနၾကျခင္းမွာ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ ေရးအတြက္ အေရးပါေၾကာင္း ဦး ေစာေထြးေဇာ္ကဲ့သုိ႔ပင္ အဆုိပါ ေကာ္မတီမွ အတြင္းေရးမွဴးတစ္ဦး ျဖစ္ေသာ ဦးစုိးသူရထြန္းကလည္း ေျပာသည္။ “သတိကေတာ့ထား ႏုိင္ရင္အေကာင္းဆံုးပဲ။ ပညာရပ္ အျမင္အရေတာ့ ငလ်င္က ႀကိဳ မသိႏုိင္ဘူး”ဟုလည္း ဦးစုိးသူရထြန္းကဆက္ေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ အလယ္မွ အေပၚေအာက္ တည့္တည့္ျဖတ္ သြားေသာ စစ္ကုိင္းျပတ္ေရြ႕ေၾကာ (စစ္ကုိင္းငလ်င္ေၾကာ)ရွိသည္ကို ပထမဆံုး ေတြ႕ရွိေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ ေသာ ေျမငလ်င္ပညာရွင္ဦး၀င္း ေဆြက အရပ္ထဲတြင္ ထြက္ေပၚ ေနေသာ ေကာလာဟလႏွင့္ပတ္ သက္၍ ေအာက္ပါအတုိင္း သံုး သပ္သည္။ “ငလ်င္ေကာလာဟ လမ်ဳိးေတြကေတာ့ ေဗဒင္ေဟာ ကိန္းအခ်ဳိ႕က ထြက္တတ္တယ္။ သိပံၸပညာရွင္ေတြကေတာ့ အဲလုိ မေျပာဘူး။ ပညာရွင္ေတြက လႈႈပ္မယ္ဆုိတာသိတယ္။ ဘယ္ေတာ့လႈႈပ္မယ္ဆိုတာမသိဘူး”။ ဦး၀င္းေဆြမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚပုိင္း မွ ကပၸလီပင္လယ္ထဲသုိ႔တုိင္ ေအာင္ စစ္ကုိင္းျပတ္ေရြ႕ေၾကာ ရွိေနသည္ကို ၁၉၆၉ တြင္ ကြင္းဆင္းေလ့လာ ေတြ႕ရွိၿပီး၊ ၁၉၇၀ တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသုေတသနစာတမ္းဖတ္ပြဲတြင္ စတင္ဖတ္ ၾကားခဲ့သူျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေနာက္ပုိင္း စစ္ကိုင္းငလ်င္ေၾကာ ရွိသည္ကို ပညာရွင္မ်ား လက္ခံလာၾကျခင္းျဖစ္သည္။
စစ္ကုိင္းငလ်င္ေၾကာတစ္ေလွ်ာက္တြင္ လႈပ္ခဲ့ေသာ ေျမငလ်င္ႀကီး မ်ားမွာ အၾကမ္းဖ်င္း ႏွစ္ ၇၀၊ ၈၀ သာရွိေသးၿပီး၊ အခ်ဳိ႕ျပတ္ေရြ႕ ေၾကာမ်ားမွာ မၾကာခဏ ငလ်င္ အေသးမ်ား လႈပ္ခတ္ေနျခင္း ေၾကာင့္ ငလ်င္အႀကီးမ်ားျဖစ္ႏုိင္ ေျခနည္းေၾကာင္း ဦးစုိးသူရထြန္းက ေျပာသည္။ သိ႔ုေသာ္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ ႏွင့္ အင္း၀ေတာင္ဘက္ရွိ စစ္ကုိင္း ျပတ္ေရြ႕ေၾကာအေပၚမွ ေဒသ အခ်ဳိ႕မွာ ငလ်င္အႀကီးလႈပ္ခဲ့သည္မွာ ႏွစ္တစ္ရာေက်ာ္ရွိၿပီး(ထုိေဒသ တြင္ ၁၈၃၉ ခုႏွစ္က အင္အား ႀကီးငလ်င္တစ္ခုလႈပ္ခဲ့သည္)၊ ထုိ႔ ေနာက္ပုိင္းတြင္ လႈပ္ရွားမႈမရွိ၍ ထုိေဒသ၌ ေျမငလ်င္ကို ပိုမိုသတိထားရန္လိုေၾကာင္းလည္း ဦးစုိးသူရထြန္းက အႀကံျပဳသည္။
အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ေျမ ငလ်င္ျပတ္ေရြ႕ေၾကာမ်ားတြင္ ေျမ ငလ်င္ႀကီးမ်ား လႈပ္ၿပီးပါက ႏွစ္ တစ္ရာ၀န္းက်င္ကာလတြင္ တစ္ႀကိမ္ျပန္၍ လႈပ္တတ္သည္ဟု ပညာရွင္မ်ားကဆုိသည္။ သို႔ေသာ္ ၾကားကာလမ်ားတြင္ ငလ်င္ အေသးမ်ား မၾကာခဏလႈပ္ပါက ေျမငလ်င္ႀကီး လႈပ္ႏုိင္ေျခကို ေလ်ာ့ပါးေစသည္ဟုလည္း အဆိုရွိသည္။ ထုိသို႔မဟုတ္ဘဲ ေျမ ငလ်င္ႀကီးတစ္ခုလႈႈပ္ၿပီး ႏွစ္ရာခ်ီ၍ ၿငိမ္သက္ျခင္းမွာ ငလ်င္ႀကီးမ်ားျဖစ္ရန္အလားအလာ ပုိရွိသည္ဟု ေျမငလ်င္ပညာရွင္အခ်ဳိ႕က ဆုိသည္။ သို႔ေသာ္ ေျမငလ်င္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေသခ်ာသည္မွာ တိက်သည့္ ခန႔္မွန္းခ်က္မ်ားကို မည္သူမွ မည္သည့္ႏုိင္ငံတြင္မွ မျပဳလုပ္ႏုိင္ေသးျခင္းျဖစ္သည္။
လူေျပာမ်ားသည့္ စစ္ကုိင္းျပတ္ေရြ႕ေၾကာ၏ တစ္ႏွစ္ေရြ႕လ်ားမႈမွာ ၁၈ မီလီမီတာ(တစ္ လက္မနီးပါး)ရွိသည္။ ျပတ္ေရြ႕တစ္ခုလွ်င္ ထုိႏႈႈန္းျဖင့္ ေရြ႕လ်ားပါက ႏုိင္ငံတကာ ေျမငလ်င္ပညာရွင္မ်ား၏ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္ အရ အၾကမ္းဖ်င္း ႏွစ္၁၆၀ လွ်င္တစ္ႀကိမ္ ငလ်င္ႀကီး လႈပ္ေလ့ရွိ
သည္ဟု ပညာရွင္မ်ားကေျပာသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ငလ်င္ ေၾကာႀကီးမ်ားအျဖစ္ စစ္ကုိင္းျပတ္ေရြ႕ေၾကာ၊ ရခုိင္ကမ္း႐ုိးတန္းျပတ္ေရြ႕ေၾကာတို႔ရွိၿပီး ျပတ္ေရြ႕ ေၾကာအလတ္ႏွင့္ အငယ္မွာ မ်ား စြာရွိသည္။ သို႔ေသာ္ သမုိင္း၌ အင္ အားအႀကီးဆံုး ေျမငလ်င္မွာ စစ္ ကုိင္းႏွင့္ ရခုိင္ျပတ္ေရြ႕ေၾကာတုိ႔ ၌မဟုတ္ဘဲ ၁၉၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ေက်ာက္ၾကမ္း ျပတ္ေရြ႕ေၾကာ ေပၚ၌ လႈပ္ခတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ထုိအေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ လူထုက ေျမငလ်င္အႏၲရာယ္ကိုအၿမဲသတိရွိေနၿပီးႀကိဳတင္ကာကြယ္ရန္မွာအေကာင္းဆံုးဟုဦးစုိးသူရထြန္း ကေျပာသည္။ တာေလငလ်င္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈမ်ားကိုေလ့လာရာတြင္ အေဆာက္အအံုမခိုင္၍ ၿပိဳက်ပ်က္စီးခဲ့ျခင္းသာျဖစ္ၿပီး၊ ခုိင္ခံ့
ေအာင္ ေဆာက္လုပ္ထားေသာ ေနအိမ္ႏွင့္ အေဆာက္အအံုမ်ားမွာ ထုိမွ် အင္အားျပင္းေသာ ငလ်င္ကိုပင္ အန္တုႏုိင္သည္ဟု ငလ်င္သင့္ထားေသာေဒသသို႔ သြားေရာက္ေလ့လာထားသည့္ ၎က ဆက္ေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လူေနအထူ ထပ္ဆံုးျဖစ္ေသာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ယခုေနာက္ပုိင္း ေဆာက္လုပ္လာ ေသာ အေဆာက္အအံုမ်ားမွာ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ေျမငလ်င္ ဒဏ္ကို အေတာ္အတန္ခံႏုိင္ဖြယ္ ရွိသည္ဟု ဦးစုိးသူရထြန္းက သူ၏ အျမင္ကိုေျပာသည္။
သို႔ေသာ္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံအခ်ဳိ႕ က ၿမိဳ႕ရွိ အေဆာက္အအံုအမ်ား စု၏ ခုိင္ခံ့မႈႈေပၚတြင္ သံသယရွိေန သည္။ “ခုေခတ္ ေဆာက္တာေတြ က ဘိလပ္ေျမသိပ္မပါဘူး။ သဲနဲ႔ ေက်ာက္ေတြခ်ည္းပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ တို႔သိတာ ကြန္ကရစ္ေဖ်ာ္ရင္ အခ်ဳိးက ၀မ္းတူးဖုိး(1:2:4 ဘိလပ္ ေျမတစ္ဆ၊ သဲႏွစ္ဆ၊ ေက်ာက္ ေလးဆကိုဆုိျခင္းျဖစ္သည္)လုိ႔ဆုိေပမယ့္ အခုေနာက္ပုိင္း ေဆာက္တဲ့တုိက္ေတြၾကည့္တာဘိလပ္ေျမ သိပ္မသံုးဘူး။ ၀မ္းတူးဖုိးမဟုတ္ဘဲ ရမ္းတူးဖုိးျဖစ္ေနတယ္” ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံတစ္ဦးက ေျပာသည္။
သူ၏အဆုိကို ေဆာက္လုပ္ ေရးလုပ္ငန္းခြင္တစ္ခုကို ကၽြန္ေတာ္သတိထားၾကည့္႐ႈႈခဲ့စဥ္က ျဖစ္ရပ္ကသက္ေသထူေနသည္။ ကန္ထ႐ုိက္တိုက္ကို အျမန္ေဆာက္ေနေသာ အင္ဂ်င္နီယာႀကီး၏ လုပ္သားမ်ားမွာ ကြန္ကရစ္ေဖ်ာ္ရာ တြင္ ဘိလပ္ေျမကို ခုိ၍၊ သဲႏွင့္ေက်ာက္မ်ားကိုသာ အခ်ဳိးထက္
မ်ားစြာပို၍အသံုးျပဳေနျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
“ငလ်င္ကေတာ့ တကယ္ ျဖစ္လာရင္ ေၾကာက္စရာေကာင္း တာအမွန္ပဲ။ ဒါေပမဲ့ ငလ်င္ဆုိ တာ လႈႈပ္လုိ႔ေသတာမဟုတ္ဘူး။ အေပၚက ျပဳတ္က်စရာပစၥည္း ေတြရွိလုိ႔ ျပဳတ္က်ၿပီးေသတာ။ ဒါ့ ေၾကာင့္ အဓိကကေတာ့ ေဆာက္ လုပ္ေရးေတြကို ေကာင္းေကာင္း ေဆာက္ၾကဖို႔ပဲ”ဟု ဦး၀င္းေဆြက လည္း ေျမငလ်င္ႀကိဳတင္ကာကြယ္ ေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ အႀကံျပဳ သည္။
“ေျမငလ်င္ကို အထပ္ျမင့္ ေတြကေတာ့ထည့္တြက္ၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္သိသေလာက္ အထပ္ နိမ့္ေတြနဲ႔ ကန္ထ႐ုိက္တုိက္ေတြက ေတာ့ ေျမငလ်င္ကိုထည့္မတြက္ ၾကဘူး”ဟု ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ ငန္းရွင္တစ္ဦးက ရန္ကုန္ေဆာက္ လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၏ အေျခအ ေနကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာျပ သည္။
အထပ္နိမ့္သည္ျဖစ္ေစ ျမင့္သည္ျဖစ္ေစ ေျမငလ်င္အႏၲ ရာယ္ကို ႀကိဳတင္တြက္ခ်က္ၿပီး စရိတ္စကမ်ားစြာ မကုန္ဘဲ ေဆာက္လုပ္ႏုိင္ေသာနည္းလမ္း မ်ားစြာရွိသည္ဟု ဦးေစာေထြးေဇာ္ ကေျပာသည္။ သူက ေျမငလ်င္ အပါအ၀င္ သဘာ၀ေဘးအႏၲ ရာယ္မ်ားကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္ရန္ အေဆာက္အအုံမ်ား ေဆာက္လုပ္ သည့္အခါ အခ်က္သံုးခ်က္ကို ဂ႐ုျပဳေဆာက္လုပ္ပါက ကုန္က် စရိတ္မတက္ဘဲ သဘာ၀ေဘး အႏၲရာယ္မ်ားကို သိသိသာသာ ကာကြယ္ႏုိင္လိမ့္မည္ဟုေျပာ သည္။
ထုိအခ်က္သံုးခ်က္မွာ ေအ၊ ဘီ၊ စီျဖစ္သည္။ ေအမွာ Anchorace ျဖစ္ၿပီး အုတ္ျမစ္မ်ား ကို ၿမဲၿမံစြာေဆာက္လုပ္ျခင္းျဖစ္ သည္။ ဘီမွာ Bracing ျဖစ္ၿပီး ထုတ္မ်ား၊ တန္းမ်ားကို ေကာင္းမြန္စြာ က်ားကန္ထားရန္ႏွင့္ စီမွာ Connection ျဖစ္ၿပီး တုိင္မ်ား၊ တန္းမ်ားကို ဆက္သည့္ ဂၽြဳိင့္ (အဆံု)မ်ားကို ခုိင္ခံ့ေအာင္ ေဆာက္ထားရန္ျဖစ္သည္။ ထုိ အခ်က္သံုးခ်က္မွာ ေငြေၾကးမ်ားစြာ မကုန္က်ဘဲ ျပဳလုပ္ႏုိင္သည္။ သို႔ေသာ္ ယခုေနာက္ပုိင္း ေဆာက္ လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အား နည္းခ်က္တစ္ခုမွာ ေဆာက္လုပ္ ေရးလုပ္သားမ်ားကုိယ္တုိင္ လုပ္ ငန္းအတတ္ပညာႏွင့္ပတ္သက္၍ တတ္ေျမာက္သိရွိမႈႈ အားနည္းျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သက္ဆုိင္ ရာမွ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္သား မ်ားကို ပညာေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ ႏုိင္ပါက မ်ားစြာေကာင္းမည္ဟု ပညာရွင္မ်ားက အႀကံျပဳသည္။
ယခုေနာက္ပုိင္း ေျမငလ်င္ ႏွင့္ပတ္သက္၍ စုိးရိမ္ေနၾကသည္ မွာ ျမန္မာတစ္ႏုိင္ငံတည္း မဟုတ္၊ ကမၻာ့ႏုိင္ငံအမ်ားစုပင္ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံမွာပင္ ဆန္အန္ ဒရီယက္စ္ျပတ္ေရြ႕ေၾကာ၌ ငလ်င္ လႈႈပ္မည္ကုိ တစ္ႏုိင္ငံလုံး ေၾကာက္ေနသည္။ ပညာရွင္မ်ားလည္း သ တိေပးျခင္းျဖင့္ အလုပ္႐ႈပ္ေနသည္။
ပညာရွင္မ်ားက ေျမငလ်င္ ႏွင့္ပတ္သက္၍ တညီတၫြတ္တည္း အႀကံျပဳသည္မွာ ငလ်င္လႈပ္ပါက မည္သို႔တုံ႔ျပန္လုပ္ေဆာင္ရမည္ကို သိရွိၾကရန္ႏွင့္ အေဆာက္အအံုမ်ား ခုိင္ခံ့စြာ ေဆာက္လုပ္ ၾကရန္ပင္ျဖစ္သည္။
“အရင္ကေတာ့ ကန္ထ႐ုိက္တာေတြအခ်ဳိ႕က အျမတ္အစြန္း ကိုပဲဦးစားေပး ေဆာက္ခဲ့တယ္။ အခုေနာက္ပုိင္းေတာ့ အရည္အေသြးကို ဦးစားေပးလာၾကပါၿပီ။ စိတ္ပူတာတစ္ခုက ၁၉၉၀ ၀န္းက်င္မွာ အျမန္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ကန္ထ႐ုိက္တုိက္ေတြကုိပဲ”ဟု ေျမငလ်င္ပညာရွင္တစ္ဦးက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ တုိက္မ်ားအေပၚ သူ၏ အျမင္ကိုေျပာသည္။ ။
ငလ်င္လႈပ္ခတ္လွ်င္ အႏၲရာယ္ေလ်ာ့နည္းေစရန္ လုပ္ေဆာင္သင့္ေသာ အခ်က္မ်ား
ငလ်င္မလႈပ္မီ ေဆာင္ရြက္ရန္
- အခန္းတြင္ ခုိင္ခံ့ေသာ စားပဲြခုံ၊ အတြင္းနံရံ သို႔မဟုတ္ တုိင္ တံခါး ေဘာင္ေအာက္စေသာ လုံၿခံဳေသာ ေနရာမ်ားကို သိေအာင္ လုပ္ထားရန္
- ယင္းေနရာမ်ားေအာက္သို႔ အျမန္၀င္၍ အကာအကြယ္ယူ၊ဆဲြကုိင္ရန္ ေလ့က်င့္ထားရန္
- ျပတင္းေပါက္မ်ား၊ မွန္မ်ား၊ တဲြ ေလာင္းခ်ိတ္ထားေသာ ပစၥည္းမ်ား၊ ယိုင္လဲေသာ ပရိေဘာဂမ်ား စသည့္ ၿပိဳလဲပ်က္စီးႏုိင္ေသာ ေန ရာမ်ားကို သိထားရန္
- အိမ္ျပင္ပတြင္ သစ္ပင္မ်ား၊ တံတားမ်ား၊ အေဆာက္အအုံမ်ား၊ ဓာတ္တုိင္မ်ားစေသာ ၿပိဳက်ပ်က္စီးႏုိင္ေသာအရာမ်ားႏွင့္ ေ၀းေသာ ကြက္လပ္၊ ကြင္းမ်ားကို သိေအာင္ လုပ္ထားရန္
- ထြက္ေျပးရန္ႏွင့္ အရံထြက္လမ္း ေၾကာင္းမ်ားကို သိထားရန္
- ေရ၊ ဓာတ္ေငြ႕၊ လွ်ပ္စစ္မီးတို႔ကို အေပၚျဖတ္ေတာက္ႏုိင္ေအာင္ ေလ့က်င့္လုပ္ကိုင္ထားရန္
- ေရွးဦးသူနာျပဳစုနည္းမ်ားကို ေလ့လာထားရန္မိမိေနအိမ္ကို လုံၿခံဳေအာင္ ေဆာက္ရြက္ရန္
- နံရံတြင္ ကပ္ထားေသာ ေလး လံသည့္ ဗီ႐ို၊ ေသတၱာစသည့္ ပရိေဘာဂမ်ားကို ယိုင္လဲၿပီး မၿပိဳ လဲေစရန္၊ နံရံႏွင့္ တဲြကပ္ထားရန္။
- ႀကီးမားေလးလံေသာ ပစၥည္း ႏွင့္ ကဲြတတ္ေသာ ပစၥည္းမ်ားကို အျမင့္တြင္မထားဘဲ၊ အနိမ့္တြင္ သာထားရန္
- ေလာင္ကၽြမ္းတတ္ေသာ အရည္ မ်ားကို အိမ္အျပင္ေ၀းရာတြင္ လုံ ၿခံဳစြာထားရန္ (ငလ်င္ေၾကာင့္ မီးေလာင္ျခင္း၊ ေပါက္ကဲြျခင္းမ်ား ျဖစ္တတ္သည္)
- ပန္းခ်ီကား၊ မွန္မ်ားစေသာ ေလး လံကဲြရွတတ္ေသာအရာမ်ားကို အိပ္ရာ၊ ထုိင္ခုံရွည္စေသာ လူ လဲေလ်ာင္းရာေနရာႏွင့္ ေ၀းေ၀း ထားရန္
- မီးလုံး၊ မီးဆုိင္းမ်ားကို ငလ်င္လႈပ္လွ်င္ ျပဳတ္မက်ေစရန္ ခုိင္ခံ့စြာထားရန္ ငလ်င္လႈႈပ္စဥ္ လုပ္ေဆာင္ရန္မ်ား
- ေအးေဆးတည္ၿငိမ္စြာ ေနရန္၊ အေဆာက္အအုံထဲတြင္ျဖစ္က အထဲတြင္သာ ေနရန္၊ ျပင္ပတြင္ ျဖစ္က ျပင္ပတြင္သာ ေနရန္(ထိ ခိုက္မႈႈအမ်ားစုသည္ ငလ်င္လႈႈပ္ စဥ္ အေဆာက္အအုံတြင္းမွ ထြက္ ေျပးျခင္း၊ အတြင္းသုိ႔ေျပး၀င္ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ အျဖစ္မ်ားသည္)
- ျပတင္းေပါက္၊ တံခါး၊ ဘီ႐ိုအျမင့္ မ်ား၊ ကဲြႏိုင္၊ ျပဳတ္က်ႏုိင္ေသာ ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ေ၀းေ၀းေနရန္
- ခုိင္ခံ့သည့္ စားပဲြခုံ၊ တံခါးေဘာင္ ေအာက္၊ အတြင္းနံရံစသည့္တို႔ ေအာက္တြင္ ၀ပ္ေနရန္၊ အကာအ ကြယ္ယူရန္
- အေဆာက္အအုံအတြင္းမွ ထြက္ ခြာမည္ဆုိပါက အေလာတႀကီး ထြက္ေျပးျခင္းမျပဳဘဲ စနစ္တက် ထြက္ခြာပါ။ ဓာတ္ေလွကားမ်ားကို အသုံးမျပဳပါရန္
- အေဆာက္အအုံျပင္ပတြင္ ျဖစ္ ပါက သစ္ပင္မ်ား၊ ဆုိင္းဘုတ္မ်ား၊ အေဆာက္အအုံမ်ား၊ ဓာတ္ႀကိဳးမ်ား ႏွင့္ေ၀းေသာ ကြင္းျပင္၊ ကြက္လပ္ေနရာမ်ားသို႔ သြားေနပါ။ ငလ်င္လႈပ္ၿပီးသည္အထိ ေခါင္းငုံ႔၍ကာ ကြယ္ထားရန္
- ကားအတြင္းျဖစ္ပါက စက္ရပ္ၿပီး ငလ်င္လႈပ္ၿပီးသည္အထိ ကားအတြင္းေနရန္၊ အေဆာက္အအုံမ်ား၊ ခုံးေက်ာ္တံတားမ်ား၊ ဓာတ္ တုိင္မ်ားႏွင့္ ေျမၿပိဳမႈျဖစ္ႏုိင္ေသာ ေနရာမ်ားအနီးရွိလမ္းကိုေရွာင္ရန္၊ လမ္းပ်က္စီးမႈမ်ားကို သတိျပဳရန္။
မွတ္ခ်က္-အာရွသဘာ၀ေဘး အႏၲရာယ္ေလ်ာ့ပါးေရးေကာ္မတီႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အင္ဂ်င္နီယာ အသင္းတုိ႔ပူးေပါင္းထုတ္ေ၀ေသာ ငလ်င္မ်ားႏွင့္ေနထုိင္ျခင္း စာ အုပ္ပါ အခ်က္အလက္မ်ားကုိ မွီျငမ္းသည္။