အခု ေရးသားမည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားသည္ Foreign Policy မွာ Yun Sun (ယြန္ဆန္) ေရးသားေသာ ေဆာင္းပါးကို သင္ေတာ္ေအာင္ မဟာေၾကာင္ ဘာသာျပန္ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဆာင္းပါးထဲမွာ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္မွဳမ်ားသည္ ေဆာင္းပါးေရးသူ၏ အာေဘာ္မ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။ ေဆာင္းပါးေရးသားသူ၏ အာေဘာ္ကို မရရွိပါက ဘာသာျပန္သူ မဟာေၾကာင္၏ အားနည္းခ်က္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ၀န္ခဲ့ပါသည္။
http://www.foreignpolicy.com/articles/2013/01/15/has_china_lost_myanmar
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မစ၍ ျဖစ္ေပၚေနေသာ္ အရွိန္အဟုန္ျပင္းၿပီး ျမန္ဆန္လွေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားသည္ တ႐ုတ္တုိ႔အတြက္ ေခါင္းခဲစရာ ျပႆနာ ျဖစ္ေနေလသည္။ တ႐ုတ္တုိ႔သည္ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမွ အလကားနီးပါး ရရွိေသာ သဘာဝ သယံဇာတ ပစၥည္းမ်ားကို လက္ဝါးႀကီးအုပ္ ဝါးမ်ိဳေနသက့ဲသုိ႔ မိမိတုိ႔ဖက္ အေလးသာေသာ သံခင္းတမာန္ခင္းမ်ားျဖင့္ သာသာယာယာ ရွိခ့ဲေပသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခါတြင္ ျမန္မာျပည္၌ ႐ႈပ္ေထြးလွေသာ ဒီမုိကေရစီစံနစ္ ေဖာ္ေဆာင္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားေၾကာင့္ ျပည္သူအမ်ားသည္ ယခင္အခါက စစ္အစိုးရႏွင့္ ပလဲနံပ သင့္၍ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ လက္ဝါးႀကီး အုပ္မႈႏွင့္ ေသြးစုပ္မႈမ်ားေၾကာင့္ တ႐ုတ္အစိုးရကို အမ်က္သိုေနၾကကာ တန္ျပန္ ေတာ္လွန္ေနၾကေပၿပီ။ ေဒသတြင္းဆုိင္ရာ လံုၿခံဳမႈမ်ားေၾကာင့္ ကခ်င္ေျမာက္ပိုင္း မၿငိမ္မသက္မႈမ်ား တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ နယ္ေျမမ်ားကိုပါ ထိပါးလာႏိုင္သည့္ အခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ဇန္နဝါရီလဆန္းပိုင္းတြင္ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္ကို နယ္စပ္သို႔ ပို႔လြတ္ခ့ဲရသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အိမ္နီးခ်င္း ျမန္မာႏိုင္ငံအား အေနာက္ဘက္ အိႏိၵယသမုဒၵရာသို႔ နည္းဗ်ဴဟာက်ေသာ ထြက္ေပါက္တစ္ခုအျဖစ္ ယူဆ၍ မရႏိုင္ေတာ့ေခ်။ ထို႕အျပင္ အေရွ႔ေတာင္အာရွ ေဒသတြင္းတြင္လည္း ယခင္ကက့ဲသုိ႔ ေထာက္ခံမႈ ေပးစြမ္းႏိုင္ေသာ ႏိုင္ငံအျဖစ္လည္း ယံုစား၍ မရေတာ့ေခ်။ ဝါရွင္တန္ အစိုးရႏွင့္ ေရႊလမ္း ေငြလမ္း ခင္းေနၿပီ ျဖစ္ေသာ ေနျပည္ေတာ္ အစိုးရေၾကာင့္ တ႐ုတ္တုိ႔သည္ အေမရိကန္တုိ႔၏ အာရွေဒသတြင္း ပါဝါခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ညိွလာသည့္ အေရးကို စိုးရိမ္တစ္ႀကီး ေစာင့္ၾကည့္ေနရေပၿပီ။ လတ္တေလာ အျဖစ္အပ်က္မ်ားသည္ ပီကင္း အစိုးရအတြက္ ေကာင္းေသာ အလားအလာ မဟုတ္ေပ။ တ႐ုတ္လက္နက္ ကုမၸဏီႏွင့္ စစ္တပ္ထိန္းခ်ဳပ္ေသာ ျမန္မာ့ဦးပိုင္လီမိတက္တုိ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္း လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းသည္ ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူအေပါင္းတုိ႔၏ ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာရွည္ေသာ ဆႏၵျပမႈမ်ားျဖင့္ ႀကံဳေတြ႔ေနရသည္။ ေဒၚလာ ဘီလီယံ ၃.၆ တန္ေသာ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းသည္ ျပည္သူအမ်ား၏ဆႏၵေၾကာင့္ ဟု ဆုိကာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ဆုိင္းင့ံထားခ့ဲသည္။ လက္ပံေတာင္းေတာင္ အေရးအခင္းသည္ တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈအတြက္ အႏၱရာယ္ရွိေသာ အလားအလာ ျဖစ္လာေနသည္။
တ႐ုတ္တုိ႔သည္ မိမိတုိ႔ အက်ိဳးစီးပြားအား ကာကြယ္ရန္မွာ နည္းပါးေသာ အခြင့္အလမ္းသာ ရွိသည္ကို သိနားလည္လာၿပီ ျဖစ္သည္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေလ့လာဆန္းစစ္သူမ်ားႏွင့္ အစိုးရပိုင္းဆိုင္ရာ အကဲျဖတ္မ်ား ပါဝင္ေသာ တ႐ုတ္အစိုးရ၏ ႏိုင္ငံျခားေရးဆုိင္ရာ မူဝါဒ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အတြင္းတြင္ ျမန္မာ့အေရးကို တ႐ုတ္တုိ႔၏ ၾသဇာ အာဏာ ျပန္လည္ ႀကီးစိုးေရးအတြက္ ယခင္က မိတ္ေဆြေဟာင္းမ်ား ျဖစ္ေသာ ျမန္မာ့ျပည္တြင္း လက္နက္ကုိင္ တုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ျပန္လည္ ဆက္ဆံေရး ဟူသည့္ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားသည္ စားပြဲဝုိင္းေပၚသို႔ က်ယ္ေလာင္စြာ ေရာက္လာေပၿပီ။ ယူနန္ ရဲေကာလိပ္မွ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ ပေရာ္ဖက္ဆာ Liang Jinyun က အျငင္းပြားဖြယ္ရာ သံုးသပ္ခ်က္ တစ္ခုကို တင္ျပခ့ဲသည္။ အဆုိပါ မိတ္ေဆြေဟာင္းမ်ားကို ကိုင္တြယ္တတ္ပါက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ျဖစ္လာႏိုင္ေသာ တ႐ုတ္-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးမ်ားတြင္ ဖဲခ်ပ္တစ္ခု ျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္း သံုးသပ္ခ့ဲသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ရရွိခ့ဲေသာ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွစ၍ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရရန္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ခ့ဲေသာ ဝ ႏွင့္ ကခ်င္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္တုိ႔သည္ ၿမဲၿမံေသာ ဆက္ဆံေရး ရွိခ့ဲၾကသည္။ အဆုိပါ ဆက္ဆံေရးသည္ ၁၉၆၀ လြန္ျပည့္ႏွစ္မ်ားတြင္ အထူးအားေကာင္းခ့ဲသည္။ ထုိအခ်ိန္မ်ားသည္ ဝႏွင့္ ကခ်င္အမ်ားစု ပါဝင္ေသာ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို တ႐ုတ္အစိုး႔ရက အေထာက္အပ့ံ ေပးေနခ့ဲၿပီး ဗကပ ကလည္း ဗဟိုအစုိးရအား ေတာ္လွန္ရာ၌ ေအာင္ျမင္မႈ ရရွိေနသည့္ အခ်ိန္ျဖစ္သည္။
၁၉၉၀ ႏွစ္ဦးပိုင္းကာလမ်ားတြင္ တ႐ုတ္အစိုးရမွ ျမန္မာအစိုးရအား အေထာက္အပ့ံ ေပးေနေသာ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီမ်ားကို ရပ္တန္႔ခ့ဲသည္။ သို႔ေသာ္ ယူနန္ အစိုးရကမူ ေဒသခ်င္း ထိစပ္လ်က္ ရွိေသာေၾကာင့္ စီးပြားကူးသန္းေရာင္းဝယ္မႈ ဆုိင္ရာ ဆက္ဆံမႈႏွင့္ ဘိန္းအစားထုိး သီးႏွံ စိုက္ပ်ိဳးေရး အစီအစဥ္မ်ား ဆက္လက္ ထားရွိခ့ဲသည္။ ၂၀၁၁ ခု စက္တင္ဘာလ၌ ဝ လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ႏိုင္ခ့ဲေသာ္လည္း ကခ်င္လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားနွင့္မူ တုိက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနခ့ဲသည္။ ဇန္နဝါရီလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာစစ္တပ္မွ ေလေၾကာင္း အကူအညီျဖင့္ စစ္သည္အင္အား ၁၅,၀၀၀ ေက်ာ္ ရွိသည္ ဆုိေသာ ကခ်င္လက္နက္ကိုင္တပ္အား တုိက္ခိုက္ခ့ဲသည္ကို ဝန္ခံခ့ဲသည္။
တ႐ုတ္အစိုးရအေနႏွင့္ လူသိရွင္ၾကား ေျပာၾကားမႈမ်ား ျပဳေလ့ ျပဳထ မရွိေခ်။ အေမရိကန္ အစိုးရႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရအၾကား ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရး တုိးတက္ေကာင္းမြန္လာသည္ကို ႀကိဳဆုိပါေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအတြက္ အေရးပါေသာ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံ တစ္ခု ျဖစ္ပါေၾကာင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခ်က္တစ္ရပ္ ျပဳခ့ဲသည္။ သုိ႔ေသာ္ လြန္ခ့ဲေသာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာကပင္ ျမန္မာအစိုးရအေပၚ ေကာင္းမြန္စြာ ဆက္ဆံခ့ဲျခင္းသည္ ယခုအခါ တ႐ုတ္အစိုးရက လုိအပ္ေသာ အေျခအေနေရာက္ေအာင္ တြန္းပို႔ႏိုင္ျခင္း မရွိဟု ယူဆသည္။ ထုိ႔အတြက္ တ႐ုတ္အစိုးရအေနျဖင့္ ယင္းတုိ႔၏ ခ်ဥ္းကပ္ပံု နည္းလမ္းကို ျပန္လည္ ဆန္းစစ္သင့္သည္ဟု တ႐ုတ္အစိုးရ၏ ႏိုင္ငံေရးဆုိင္ရာ သီးသန္႔ ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုမွ အစိုးရ၏ ဆန္းစစ္သူ တစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။
ပီကင္းမွ ထင္ရွားေသာ ႏိုင္ငံေရး ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာသူ တစ္ဦးကမူ တ႐ုတ္အစိုးရအေနျဖင့္ ယင္း၏ ဝွက္ဖဲ ျဖစ္ေသာ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားကို ယခုအခါတြင္ ထုတ္သံုးရန္ လုိအပ္လာၿပီဟု ထင္ျမင္ခ်က္ေပးခ့ဲ၏။ ယင္းထင္ျမင္ခ်က္ကို လြန္ခ့ဲေသာ ႏွစ္ပိုင္းက စာေရးသူ ေတြ႔ဆံုခ့ဲေသာ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူ အမ်ားပိုင္းအေနျဖင့္ သေဘာတူသည့္ အရိပ္အေရာင္ ျပခ့ဲေသာ္လည္း လူသိရွင္ၾကား ေျပာဆုိျခင္း မျပဳၾကေပ။
တရုတ္အစိုးရအေနျဖင့္ ကခ်င္ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္ၾကား၀င္ေပးးျခင္းျဖင့္ နယ္စပ္ေဒသ တည္ျငိမ္ေရးအတြက္ ေဘက်င္းအစိုးရကအေနျဖင့္ ဆက္လက္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ေသးေၾကာင္း ျမန္မာအစိုးရက တဖက္မွ သတိေပးရန္ လိုအပ္သလို တျခားတဖက္မွလည္း နယ္စပ္မွ တိုင္းရင္သားလက္နက္ကိုင္မ်ားကို ေနျပည္ေတာ္ၾကားမွ ရုန္ကန္မွဳမ်ား ကို ေထာက္ခံေပးျခင္းျဖင့္ ျမန္မာစစ္တပ္ကို တိုက္ခံမွဳမ်ား ေလ်ာက်သြားေအာင္ ဖိအားေပးႏိုင္မည္ ျဖစ္ေပသည္။
ထိုအေတာအတြင္းတြင္ နယ္စပ္ကုန္သြယ္မွဳျဖစ္ေသာ ကၽြန္း၊ ေက်ာက္စိမ္းႏွင့္ တျခား သဘာ၀တြင္းထြက္မ်ား ကုန္သြယ္ေရး (ဘိန္းျဖဴ၊ ယာဘေဆး၀ါးမ်ား သြင္းလာျခင္းကို လက္မခံလိုေသာ္လည္း ေရွာင္လြဲလို မရႏိုင္ေသာ နယ္စပ္ေပါက္မ်ားမွ ထြက္လာျခင္းကိုလည္း ဆက္လက္ရွိေနပါအုန္မည္။ ) ကို ဆက္လက္ ဖြင့္လွစ္ထားရွိႏိုင္ေအာင္ တရုတ္ဖက္မွ ျပဳလုပ္မည္ျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနမွ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားႏွင့္ အလြတ္သေဘာေျပာဆိုရာတြင္ ၄င္းတို႕မွ ထိုအျမင္ကို သိပ္လက္မခံခ်င္ပါ။ တရုတ္၏ ေရရွည္ရပ္တည္ခ်က္ျဖစ္ေသာ တျခားႏိုင္ငံ၏အတြင္းေရးမ်ားကို ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းကို မလိုလာေသာေၾကာင့္ ထိုကဲ့သို႕ နယ္စပ္ေဒသရွိ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုုင္မ်ားျဖင့္ ယခုကဲ့သို႕ ပါ၀င္ေနျခင္းသည္ ျမန္မာအစိုးရ ေနျပည္ေတာ္ႏွင့္ ပိုမိုေ၀းကြာသြားမွာကို မလိုလားပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လတ္တေလာ ဒီမိုကေရစီ အၾကမ္းဖက္မ်ား လွဳက္ရွားမွဳမ်ား (Democracy Frency ျမန္မာ ဒီမိုကေရစီ အေရး ကၽြမ္းက်င္သူမွ မွတ္တမ္း မတင္သည္ စကားတစ္ခု) သည္ ေလာေလာဆယ္ အားျဖင့္ တရုတ္ကို ထိခိုက္ေနေသာ္လည္း အခ်ိန္ၾကာသည္ႏ်င့္ အမွ် တေျဖးေျဖး ေပ်ာက္ကြယ္သြားျပီ။ ေနျပည္ေတာ္အေနျဖင့္ တရုတ္၏ အကူအညီ ကို ျပန္လည္လိုအပ္လာမွ ျဖစ္သည္။ ထိုသို႕မဟုတ္လ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ မျငိမ္မသက္မွဳ မ်ား ပိုမို ျဖစ္လာလိမ့္မည္ဟု ထိူကၽြမ္းက်င္သူမ်ားမွ ယုံၾကည္ေနဆဲပင္ျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆုံးေတာ့ ျမန္မာႏွင္ တရုတ္ဆိုသည္မွာ ဆယ္စု ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာေအာင္ ေဆြးမ်ိဳးေပါက္ေဖာ္ျဖစ္ေနခဲ့ျပီး ယေန႕အခ်ိန္အထိ တရုတ္ႏိုင္ငံသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အၾကီးဆုံး ရင္ႏွီးျမဳပ္ႏွံသူ ကုန္သြယ္သူသာ ျဖစ္သည္ဟု ယုံၾကည္ေနဆဲပင္ျဖစ္သည္။
တိုင္းရင္သား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကမူ တရုတ္၏ ၀င္ေရာက္ပါ၀င္မွဳကို ၾကိဳဆိုၾကသည္။ မဟာဗမာၾကီးစိုးသည္ ေနျပည္ေတာ္သည္ မည္သည့္သေဘာတူညီခ်က္ကိုမွ် လက္ခံဖို႕ ျငင္းဆိုမည္ျဖစ္ျပီး ယခုကဲ့သို႕ ႏိုင္ငံတကာဖိအားရွိမွသာ ၄င္းတို႕အား လက္ခံႏိုင္လိမ့္မည္ဟု KIA ဘက္မွ ယုံၾကည္ထားသည္ဟု အတည္မျပဳႏိုင္ေသးေသာ ေနရာမွ သိရသည္။ အေမရိကန္သည္ ေနျပည္ေတာ္အစိုးရကို ကူညီရန္ပိုမိုဂရုစိုက္ေသာေၾကာင္ KIA ႏွင္ ၀ တို႕မွာ တရုပ္သည္ ၄င္းတို႕၏ အင္အားအေကာင္းဆုံး မိတ္ေဆြဟု ယုံၾကည္ထားသည္။
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္မ်ားအတြင္း KIA မွ သံတမန္အဖြဲ႕မ်ား အေမရိကသို႕ အၾကိမ္ၾကိမ္ ေစလြတ္ကာ အေမရိကန္အစိုးရ၏ စိတ္၀င္စားမွဳ နည္းပါခဲ့ေသာေၾကာင့္ စိတ္ပ်က္ခဲ့ရပါသည္ဟု KIA မွ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
၀တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားမွာ အေမရိကန္က ၄င္းတို႕အား ဘိန္းကုန္ကူးသူ လက္နက္ေမွာင္ခိုသူမ်ား အျဖစ္ ထင္ေနမွဳအား ပေပ်ာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းကို လက္ေလ်ာ့လိုက္ျပီျဖစ္ေၾကာင္ တရုတ္အာဏာပိုင္အခ်ိဳ႕၏ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာသည္ တရုတ္ႏွင့္ တေျဖးေျဖး ေ၀းကြားေနမွဳကို ေဘက်င္း အစိုးရအေနျဖင့္ ေၾကာက္ရြံေနသည္ဆိုသည့္အခ်က္ကို လက္ခံကာ တရုတ္အေနျဖင့္ ကခ်င္ႏွင္ ၀ လက္နက္ကိုင္မ်ား ျမန္မာအစိုးရကို ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမွဳ ၄င္းတို႕ဘက္ကို ပိုမို ေထာက္ခံသင့္သည္ဟု ဆိုသည္။
ထိုကဲ့သို႕ လုပ္ရန္မွာ တရုတ္အတြ္ အျမင္အားျဖင့္ မည္သို႕မွ် မေကာင္းႏိုင္ပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ တရုတ္တို႕ ဖိႏွိပ္ခဲ့ေသာ တိဘက္ႏွင္ Uyghurs လူမ်ဳိးမ်ားလည္း ထိုကဲ့သို႕ ေတာင္းဆိုလာႏိုင္ေသာေၾကာင္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။
တရုတ္အေနျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ရခက္သည္ KIA ႏွင့္ ၀ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားကို ေထာက္ခံမလား ျပည္မအစိုးရ၏ ဖိႏွိပ္ထားေသာ တိဘက္တို႕အား ၾကည့္မလားဆိုတာကေတာ့ တရုတ္ ခ်ိန္ဆထိုးရမည္း ႏိုင္ငံေရးကစားမွဳမ်ား လိုအပ္ေနပါေတာ့သည္။
မဟာေၾကာင္
