ယေန႔ ညေန ၅ နာရီ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ မင္းရဲေက်ာ္စြာလမ္း၊ ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကုန္သည္မ်ားႏွင့္ စက္မႈလက္မႈ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းခ်ဳပ္႐ုံး (UMFCCI) တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ ကုလသမဂၢႏွင့္ ျမန္မာအစုိးရတုိ႔၏ ရခုိင္အေရး တုံ႔ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈဆုိင္ရာ အစည္းအေ၀းတြင္ ၎က ဧရာ၀တီသတင္းဌာန၏ ေမးျမန္းခ်က္မ်ားကို ေျဖၾကားစဥ္ အထက္ပါအတုိင္း ေျပာဆိုလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
သမၼတ အိုဘားမားက ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဘြဲ႔ႏွင္းသဘင္ ခန္းမ၌ ႏိုဝင္ဘာလ ၁၉ ရက္ေန႔က ေျပာၾကားေသာ မိန္႔ခြန္းထဲတြင္ “ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကုိ ေတြ႕ျမင္ရၿပီး တင္းမာမႈေတြ ဆက္လက္ျဖစ္ႏုိ္င္မယ့္ အႏၲရာယ္ကို ျမင္ေနရပါတယ္။ ရခုိင္ တုိင္းရင္းသားမ်ား အပါအ၀င္ ဒီျပည္နယ္လူထုေတြက ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈနဲ႔ တရားလြန္ ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ ဒဏ္ကုိ ကာလရွည္ၾကာစြာ ရင္ဆုိင္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ အျပစ္မဲ့သူမ်ားကို အၾကမ္းဖက္မႈအတြက္ ဘာဆင္ေျခမွ ေပးလုိ႔မရပါဘူး။ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြလည္း ခင္ဗ်ားတို႔လုိ၊ က်ေနာ့္လုိ သူတို႔မွာလည္း သူတို႔ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ သူတို႔ရွိပါတယ္။ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ အခ်ိန္ယူရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ့္တို႔ အားလုံးရဲ႕ လူသားျဖစ္တည္မႈအတြက္ ဒီႏုိင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ ရည္မွန္းၿပီး ေသြးထုိးလႈံ႕ေဆာ္မႈေတြ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ရပ္တန္းကရပ္ဖုိ႔ အခ်ိန္တန္ပါၿပီ” ဟု ထည့္သြင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းေဌးက “႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့ အသုံးအႏႈန္းက အင္မတန္မွ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ အသုံးအႏႈန္းျဖစ္ပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ ျပည္ေထာင္စု အစုိးရအေနနဲ႔ေရာ၊ ေရွ႕က အစုိးရ အဆက္ဆက္အေနနဲ႔ကေတာ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့ အေခၚအေ၀ၚကိုေသာ္ လည္းေကာင္း၊ တုိင္းရင္းသားဆုိတဲ့ အခ်က္ကိုေသာ္ လည္းေကာင္း လက္ခံထားျခင္း မရွိပါဘူး။ ဒါ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာတာပါ” ဟု ရွင္းျပသည္။
ဧရာ၀တီသတင္းဌာနက ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္တြင္ ၿခံစည္း႐ုိးကာရင္း အမည္မသိ လက္နက္ကိုင္မ်ား၏ ဖမ္းဆီးေခၚျခင္း ခံသြားရေသာ ျမန္မာစစ္သားမ်ားကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အစုိးရက မည္သုိ႔မည္ပုံ ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိပါသနည္းဟု ေမးျမန္းရာ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းေဌးက ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္ သက္ဆုိင္သည့္အတြက္ မိမိမေျဖၾကားႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာသည္။
“ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ပဲ သက္ဆုိင္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္ မေျဖနုိင္ပါဘူး” ဟု ၎က ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ရွိေနသည္ဆုိၿပီး အစုိးရက မၾကာခဏဆုိသကဲ့သို႔ သတင္းထုတ္ျပန္ေလ့ ရွိသည့္အတြက္ မည္သည့္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ရွိေနပါသနည္း၊ မည္သူမ်ားကုိ အေရးယူထားပါသနည္း ဆုိေသာ ဧရာ၀တီ၏ ေမးခြန္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီးလည္း တိက်စြာ ေျဖၾကားျခင္းမျပဳခဲ့ေပ။
“အၾကမ္းဖက္မႈေတြျဖစ္ေအာင္ ေနာက္ကြယ္က ႀကိဳးကုိင္ျခင္း၊ လႈံ႕ေဆာ္ျခင္း ျပဳလုပ္တဲ့သူေတြက ႏွစ္ဖက္စလုံးမွာ ရွိတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာခဲ့တာရွိတယ္။ ဒါေတြကလည္း က်ေနာ္တုိ႔မွာ ခုိင္လုံေသာ အေထာက္အထားေတြ ေတြ႔ရွိၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဆက္လက္ စုံစမ္းေဖာ္ထုတ္ဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ အေရးယူမႈ မျပဳခင္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဖုိ႔ မသင့္ဘူးလုိ႔ ယူဆပါတယ္” ဟု ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသိန္းေဌးက ရွင္းျပသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ႏုိင္ငံသားစိစစ္မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိၿပီး ယင္းသုိ႔လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ လူမ်ဳိးစုႏွစ္ခုစလုံးမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယင္းသုိ႔ စိစစ္ရာတြင္လည္း ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ဥပေဒအတုိင္း ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး မည္မွ် ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရွိမည္ကို ေျဖၾကားျခင္းႏုိင္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း၊ လတ္တေလာ အေနအထားတြင္ စိစစ္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး အေထာက္အထား မျပႏုိင္သူမ်ားကုိ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္မည္ဟု သိရွိရသည္။
“လူအဖြဲ႔အစည္း ႏွစ္ခုၾကားမွာ သံသယေတြ ရွိေနၾကတယ္။ ဘဂၤါလီေတြ မွတ္ပုံတင္ေတြ ရသြား၊ မွတ္ပုံတင္ႏွစ္ခုေလာက္ ကုိင္ေနတာေတြျမင္ေတာ့ ရခုိင္ေတြဘက္ကလည္း ခုိး၀င္လာတဲ့သူေတြဆုိၿပီး ခံစားခ်က္ေတြရွိတယ္။ တဘက္ကလည္း ဘိုးဘြားဘီဘင္ လက္ထက္ကတည္းက ေနထုိင္လာတာ ခုိး၀င္တာမဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ ခံစားခ်က္ရွိတယ္။ ႏွစ္ဘက္စလုံးက စစ္ေဆးေပးေစလုိတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ စစ္ေဆးတာျဖစ္တယ္” ဟု ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသိန္းေဌးက ဆုိသည္။
ႏုိင္ငံသား စိစစ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားအၿပီး မည္သုိ႔ ႏိုင္ငံသားမွတ္ပုံတင္ကတ္ ထုတ္ေပးမည္၊ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာသူအျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီးသူမ်ားကုိ မည္သုိ႔မည္ပုံ အေရးယူမည္ကုိမူ နယ္စပ္လုံၿခဳံေရး၀န္ႀကီးက ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုရန္ ျငင္းဆိုသြားသည္။
ႏုိင္ငံသားစိစစ္ရာတြင္လည္း ႐ုိဟင္ဂ်ာအျဖစ္ မွတ္ပုံတင္ခြင့္ေပးရန္ ေတာင္းဆုိမႈမ်ားရွိေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။
“႐ုိဟင္ဂ်ာအျဖစ္ စာရင္းသြင္းဖို႔ ေတာင္းဆုိတာက တေထာင္မွာ တရာေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လ၀ကက စစ္လုိက္ေတာ့ အေဖကလည္း ဘဂၤါလီ၊ အေမကလည္း ဘဂၤါလီ၊ သားသမီးက်မွ ႐ုိဟင္ဂ်ာျဖစ္ခ်င္တာက ဆႏၵစြဲေတြျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသိန္းေဌးက ဆိုသည္။
လက္ရွိအေနအထားတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္၌ ဒုကၡသည္ ေျခာက္သိန္းရွိေနၿပီး ယင္းဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ အကူအညီေပးရန္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆၈ သန္း လိုအပ္ေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။
“အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ အေရအတြက္ ၁၁၁၀၀၀၊ ဟုိတေလာက ေတာင္ၿပဳိ၊ ေရႀကီးတာေၾကာင့္ ဒုကၡသည္အေရအတြက္ ၁၉၀၀၀၊ ဂီရိမုန္တုိင္းဒဏ္ေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ ၂၆၀၀၀၀၊ စုိက္ပ်ဳိးရခက္ခဲ၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲေတာ့ ၂၀၀၀၀၀ ေလာက္ စားနပ္ရိကၡာ အခက္အခဲ ရင္ဆုိင္ေနရတယ္။ စုစုေပါင္း ဒုကၡသည္ေျခာက္သိန္း အက်ပ္အတည္း ဆုိက္ေရာက္ေနတယ္” ဟု ၎က ဆုိသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီမ်ား ေပးအပ္ေရး၊ လူမ်ဳိးစုမ်ားအၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထုိင္ေရး၊ ပုံမွန္အေျခအေန ျပန္လည္ေရာက္ရွိေရး ျမန္မာအစုိးရက ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု အစုိးရက ထုတ္ျပန္ထားသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထိခုိက္ေသဆုံးမႈမ်ား ရွိေနၿပီး ေနအိမ္မ်ားႏွင့္ အေဆာက္အအုံမ်ား မီးရႈိ႕ခံရျခင္း အပါအ၀င္ အပ်က္အစီးမ်ားစြာ ႀကဳံေတြ႔ရလ်က္ရွိသည္။
(ဓာတ္ပုံ – သာလြန္ေဇာင္းထက္ / ဧရာဝတီ)
