ျမန္မာေရြးေကာက္ပဲြ တဖက္သတ္ ႏိုင္ထက္စီးနင္းျပဳဟု သမၼတ အိုဘားမား အိႏၵိယလႊတ္ေတာ္မွာ ေ၀ဖန္

ဓာတ္ပံု ASSOCIATED PRESS

သမၼတ အုိဘားမား အိႏၵိယ ပါလီမန္တြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားေနစဥ္။ ႏုိ၀င္ဘာ ၈၊ ၂၀၁၀။

က်င္းပၿပီးစီးခဲ့တဲ့ ျမန္မာ့ေရြးေကာက္ပဲြေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာက လိုလား ေတာင္းဆိုခဲ့တဲ့အတိုင္း ျဖစ္မလာတဲ့အေပၚ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရေတြကေတာ့ စိတ္ပ်က္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြ ရလဒ္နဲ႕အတူ ေရြးေကာက္ပဲြအၿပီး တိုးတက္ ျဖစ္ထြန္းမႈေတြကိုေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရေတြက ဆက္ၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကပါတယ္။ အေၾကာင္းစံုကို ကိုသားၫြန္႕ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပဲြ မတိုင္ခင္ ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းေတြကို . ႏိုင္ငံတကာက ျမန္မာအစိုးရကို ေတာင္းဆိုခဲ့တာေတြ ရိွေပမဲ့ ဘာတခုမွ ျဖစ္မလာတဲ့အေပၚ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရ အေတာ္မ်ားမ်ားက စိတ္ပ်က္ခဲ့ၾကတာပါ။ အဓိက အတိုက္အခံ ပါတီႀကီးျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္နဲ႔ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းမႈေတြ မလုပ္ဘဲ ေရြးေကာက္ပဲြကို တဖက္သတ္ လုပ္ခဲ့တဲ့အေပၚ စိတ္ပ်က္ရတယ္လို႔ ဂ်ပန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန လက္ေထာက္ေျပာခြင့္ရသူ တာေကးရီွ မာစုနာဂက ေျပာပါတယ္။
“ၿပီးခဲ့တဲ့ ဂ်ပန္ မဲေခါင္ ထိပ္သီး အစည္းအေ၀းမွာေရာ၊ ဂ်ပန္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးအဆင့္ အစည္းအေ၀းမွာပါ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လြတ္လပ္မွ်တၿပီး အားလံုး ပါ၀င္ခြင့္ရတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြတခု ျဖစ္ဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက အႀကိမ္ႀကိမ္ တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအေျခခံ အေပၚမွာပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ခ်က္ခ်င္းလႊတ္ေပးၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ သူမ ပါတီ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္တို႕နဲ႕ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းမႈေတြ လုပ္ဖို႔ ဂ်ပန္အစိုးရက ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီအေျခအေနေတြဟာ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ေမွ်ာ္လင့္သလို ျဖစ္မလာခဲ့တာ အေတာ္ႀကီး စိတ္ပ်က္ရပါတယ္။”
ဒါေပမဲ့လည္း ေရြးေကာက္ပဲြေနာက္ပိုင္း ျဖစ္ထြန္း တိုးတက္မႈေတြကိုေတာ့ တာ၀န္ခံမႈရိွတဲ့ အရပ္ဘက္ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရစနစ္တရပ္ ေပၚလာေလမလားဆုိတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႕ ေစာင့္ၾကည့္သြားဦးမယ္လို႕ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ထုတ္ျပန္ပါတယ္။
အိႏၵိယႏိုင္ငံ ေရာက္ေနတဲ့ သမၼတ အိုဘားမားကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ေရြးေကာက္ပဲြဟာ သူတို႕လိုခ်င္တဲ့ ပံုအတိုင္း ျဖစ္ေအာင္ တဖက္သတ္ ႏိုင္ထက္စီးနင္းလုပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ဳိးျဖစ္ၿပီး လက္ခံလို႕ မရဘူးလို႕ အိႏိၵယ ပါလီမန္မွာ ေျပာတဲ့ မိန္႕ခြန္းတခုမွာ ေျပာသြားပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလို ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈေတြကို ႏွိပ္ကြပ္ခံရမယ္ဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီ တိုင္းျပည္ေတြက ဆိတ္ဆိတ္ေနလို႕ မျဖစ္ပါဘူး။ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ဆႏၵျပသူေတြကို ပစ္ခတ္ႏွိမ္နင္းတာ၊ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို ဆယ္စုႏွစ္နဲ႕ခ်ီ ေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ်ထားတာေတြကို လက္ခံလို႕ မရပါဘူး။ လူထုတရပ္လံုးရဲ႕ စိတ္ဆႏၵေတြကို ေလာဘေဇာတိုက္ၿပီး အရာရာအေပၚ သံသယႀကီးတဲ့၊ က်င့္၀တ္မဲ့တဲ့ အစိုးရတရပ္က ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာမ်ဳိး လက္ခံလို႕ မရပါဘူး။ ျမန္မာအစိုးရကေန ေရြးေကာက္ပဲြကို ႏိုင္ထက္စီးနင္း တဖက္သတ္ ထပ္လုပ္တာမ်ဳိးကို လက္ခံလို႕ မရပါဘူး။”
ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ကိုယ္စား ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ မူ၀ါဒဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲ ကက္သရင္း အက္ရွ္တြန္ (Catherine Ashton) ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ အားလံုး ပါ၀င္ခြင့္ရတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ဗဟု၀ါဒကို စတင္ ဦးတည္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္း ရိွခဲ့ေပမဲ့လည္း လက္ေတြ႕မွာေတာ့ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ ဦးတည္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြ ျဖစ္မလာခဲ့ဘူးလို႕ ေ၀ဖန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ပါတယ္။
EU အေနနဲ႕ကေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြအလြန္ ပါလီမန္သစ္နဲ႕ အစိုးရသစ္ဟာ ျမန္မာလူထုရဲ႕ အေျခခံ အခြင့္အေရးေတြကို ေလးစားမလား၊ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႕ ဒီမိုကေရစီေရးကို ဦးတည္သြားႏုိင္မလား ဆိုတာကို ေစာင့္ၾကည့္သြားမယ္လို႕လည္း ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။
ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ ေရာက္ေနတဲ့ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကလင္တန္နဲ႕ ၾသစေၾတးလ် ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကယ္ဗင္ ရပ္ဒ္ (Kevin Rudd) တို႕ႏွစ္ဦး ဒီကေန႕ ေတြ႕ဆံုစဥ္ ကမၻာ့အေရးအရာ ကိစၥေတြ ေဆြးေႏြးတဲ့အထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေရြးေကာက္ပဲြ ကိစၥကိုလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီေရြးေကာက္ပဲြဟာ လြတ္လပ္မွ်တမႈ ကင္းမဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြ ျဖစ္တယ္လို႕ ၾသစေၾတးလ် ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ၀န္ႀကီးႏွစ္ဦးရဲ႕ ပူးတဲြ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပဲြမွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“ျမန္မာေရြးေကာက္ပဲြနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ဘယ္လိုရလဒ္ေတြ ထြက္လာမလဲဆိုတာ အတိအက် သိႏိုင္ဖို႕ ေစာင့္ဆိုင္းေနပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြဟာ လြတ္လပ္မႈ၊ မွ်တမႈ ကင္းမဲ့ေနပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ အေတာ္မ်ားမ်ား ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကတာ ရိွပါတယ္။ အဲေတာ့ အဲဒီ ေရြးေကာက္ပဲြကေန ဘယ္လို၊ ဘာေတြျဖစ္လာမလဲ ဆိုတာကို အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္။ ျမန္မာျပည္သူေတြ အေနနဲ႕ အစိုးရက လုပ္ေဆာင္ေနတာထက္ ပိုၿပီး အခြင့္အလမ္းေတြ ရသင့္ ရထိုက္ပါတယ္။”
ျမန္မာအစိုးရ စီစဥ္ေပးမႈနဲ႕ ေရြးေကာက္ပဲြေတြကို သြားေရာက္ ေလ့လာခဲ့ၾကတဲ့ အာဆီယံတိုင္းျပည္ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ အခုအခ်ိန္အထိ ႏႈတ္ဆိတ္ေနပါတယ္။
ထိုင္းႏိုင္ငံျခားေရးဌာန ေျပာခြင့္ရသူ ပတ္နိတန္ကေတာ့ ရန္ကုန္သံ႐ံုးကပို႕မယ့္ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြကို ေစာင့္ဆိုင္းၿပီးမွ သူတို႕သေဘာထားကို ထုတ္ျပန္ႏိုင္မယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“အစိုးရဘက္က ဖိတ္ၾကားတာေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတ၀န္းက ေရြးေကာက္ပဲြေတြကို ေလ့လာၾကည့္႐ႈဖို႕ ထိုင္းသံတမန္ ၅ ဦးပါ အဖဲြ႕ကို ေစလႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ရန္ကုန္မွာရိွတဲ့့ က်ေနာ္တို႕သံ႐ံုးက အစီရင္ခံစာနဲ႕ အျခားရႏိုင္မယ့္ အခ်က္အလက္ေတြကို ေစာင့္ဆိုင္းေနဆဲ ရိွပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပဲြ အေျခအေနကို နိဂံုးခ်ဳပ္ သံုးသပ္မႈ က်ေနာ္တို႕ မထုတ္ျပန္ႏိုင္ေသးပါဘူး။”
ေရြးေကာက္ပဲြမွာ မဲမသမာမႈေတြ ရိွတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚေနေပမဲ့ ဒီအေပၚမွာ အတည္ျပဳခ်က္ေတာ့ မေပးႏိုင္ေသးဘူးလို႕ ထိုင္းႏိုင္ငံျခားေရးဌာန ေျပာခြင့္ရသူက ေျပာပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြကို ေလ့လာဖို႕ဆိုၿပီး ရန္ကုန္အေျခစိုက္ သံတမန္ေတြကို ျမန္မာအစိုးရက ဖိတ္ေခၚခဲ့ေပမဲ့ ျမန္မာ့အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံေတြက လဲြလို႕ အေမရိကန္နဲ႕ ဥေရာပ ႏိုင္ငံေတြက အဲဒီ ေလ့လာေရး အဖဲြ႕ေတြမွာ ပါ၀င္ဖို႕ ျငင္းပယ္ခဲ့ပါတယ္။
news/voa